Zmiany procesu cywilnego weszły w życie 7 listopada. Dzięki gruntownej reformie kodeksu postępowania cywilnego znacznie uproszczone i przyspieszone zostały postępowania przed sądem.
Zmiany procesu cywilnego: nowe regulacje mają zapewnić szybkie i skuteczne dochodzenie naszych praw
Reforma wprowadziła szereg rewolucyjnych rozwiązań, które służą rozstrzyganiu znacznej części spraw już na pierwszej rozprawie. Ma skrócić naszą drogę do sądów. Dosłownie, bo sprawy zwykle będą toczyć w pobliżu naszego miejsca zamieszkania.
Zmiany ograniczają możliwość dezorganizowania postępowań poprzez zgłaszanie nieustannych zażaleń.
Dają również gwarancję obiektywizmu postępowań, wyłączając automatycznie sędziów i całe sądy, jeśli ich bezstronność może być kwestionowana.
Poniżej wymieniamy najważniejsze zmiany kodeksu postępowania cywilnego
Zmiany procesu cywilnego: zasada jednej rozprawy
Regułą w mniej skomplikowanych sprawach cywilnych będzie tylko jedna rozprawa, na której zapadnie wyrok. Temu służy wprowadzenie posiedzenia przygotowawczego i obowiązku pisemnej odpowiedzi na pozew.
Pozwany jeszcze przed rozpoczęciem postępowania pisemnie musi odnieść się do zarzutów.
To pozwoli sędziemu na wcześniejsze zapoznanie się z argumentami obu stron, występowanie w roli rozjemcy, a jeśli nie dojedzie do ugody - sprawne przygotowanie planu rozprawy i wcześniejsze wezwanie stron do uzupełnienia dowodów.
Sprawa w sądzie cywilnym rozpocznie się od posiedzenia przygotowawczego. Sędzia będzie zabiegać o zawarcie przez strony ugody lub przystąpienie do mediacji. Dotąd praktycznie każdą sprawę kierowano na rozprawę. Sądy były zasypywane ogromną liczbą pozwów.
Zmiany procesu cywilnego: krótkie terminy
Jeśli ogłoszenie wyroku w procesie cywilnym nie będzie możliwe na pierwszej rozprawie, sędzia na posiedzeniu przygotowawczym jest zobowiązany wyznaczyć kilka następujących bezpośrednio po sobie terminów rozpraw. Nie będzie wielomiesięcznych przerw między nimi.
Zmiany procesu cywilnego: zeznania na piśmie
Przyspieszeniu postępowań służy rozszerzenie możliwości składania zeznań na piśmie. Dotyczy stron postępowania i świadków, którzy nie mogą stawić się na rozprawę, na przykład ze względu na pobyt za granicą.
Zmiany procesu cywilnego: kary za przewlekanie postępowań
W przypadkach celowego przewlekania cywilnych postępowań można zasądzić wobec strony stosującej wybiegi prawne nawet dwukrotnie wyższe odsetki od zasądzonej kwoty i podwojone koszty procesu.
Zmiany procesu cywilnego: koniec nadużywania zażaleń
Zmiany prowadzą do wyeliminowania patologicznych praktyk polegających na niekończącym się składaniu zażaleń w tych samych sprawach, mimo że sąd je odrzuca.
To częsta i nieetyczna metoda, stosowana na przykład przez firmy, które świadomie wydłużają postępowania, chcąc zniechęcić oszukane przez siebie osoby do kontynuowania procesu.
Ponawiane zażalenia w już rozstrzygniętych sprawach będą włączane do akt bez wydawania przez sąd ponownych decyzji. Tak samo będą traktowane inne wnioski procesowe składane w celu przewlekania postępowania, na przykład o wykładnię, sprostowanie czy uzupełnienie orzeczenia albo ponawiane wielokrotnie wnioski o wyłączenie sędziego.
Takie rozwiązanie nie ogranicza praw stron procesu. Nieuwzględnione zażalenie pozostaną w aktach i mogą być dla stron powodem podważenia wyroku w drugiej instancji, informuje Ministerstwo Sprawiedliwości.
Zmiany procesu cywilnego: szybki tryb dla przedsiębiorców
Usprawnieniu postępowań w sprawach gospodarczych, w których stronami są przedsiębiorcy, służą szybsze procedury i ustalenie zalecanego terminu rozpoznania sprawy. Ma być krótszy niż sześć miesięcy.
Firmy są profesjonalnie przygotowane do prowadzenia spraw prawnych i dysponują pełną dokumentacją związaną ze swoją działalnością, dlatego sprostanie przyśpieszonym procedurom zwykle nie jest problemem. Jeśli jednak uznają przyspieszony tryb za niekorzystny dla siebie, mogą wnioskować o „zwykłe” postępowanie.
Zmiany procesu cywilnego: sądy bliżej ludzi
Osoby składające pozwy przeciwko firmom, które mają siedziby z dala od ich miejsca zamieszkania, nie będą zmuszone jeździć do sądów tam, gdzie są zarejestrowane te firmy. Mogą wybrać, czy ich pozew rozpatrzy sąd mieszczący się w ich miejscowości albo w pobliżu, czy tam, gdzie firma ma siedzibę. A jeśli ta złoży pozew przeciwko klientowi, na przykład za nieopłacony rachunek, sprawa będzie rozpatrywana przez sąd właściwy dla miejsca zamieszkania klienta.
Ta zmiana to ułatwienie dla Polaków, którzy są zmuszani do ponoszenia kosztów związanych z wyjazdem na rozprawy w odległym sądzie. To także skrócenie postępowań w sprawach cywilnych, których znaczna część zostanie przeniesiona z najbardziej obłożonych sądów w dużych miastach do sądów w mniejszych miejscowościach.
Zmiany procesu cywilnego: zwięzłe uzasadnienia
W pisemnych uzasadnieniach wyroków sędziowie nie będą przepisywać treści zeznań i dokumentów z akt sprawy ani cytować orzeczeń Sądu Najwyższego. Wystarczy zarysowanie istoty problemu. Nie będą też musieli odnosić się do całości rozstrzygnięcia. To strona, która wniesie o sporządzenie pisemnego uzasadnienia określi, czy oczekuje na piśmie pełnego uzasadnienia, czy tylko we fragmencie odnoszącym się do tej części wyroku, od której zamierza się odwołać.
Takie rozwiązanie odciąży sędziów, którzy zaoszczędzony czas będą mogli poświęcić na rozpoznawanie innych spraw. Przede wszystkim skróci drogę do wniesienia ewentualnej apelacji. Kwestionujące wyrok strony nie będą miesiącami czekać na pełne pisemne uzasadnienie, które umożliwia apelację.
Zmiany procesu cywilnego: bez gadulstwa
Sędziowie nie będą ogłaszać wyroków i postanowień na posiedzeniu, na które nikt się nie stawił. Dotąd musieli to robić, nawet jeśli poza sędzią nie było nikogo na sali...
Zmiany procesu cywilnego: gwarancja obiektywizmu
Gdy wniesiona do sądu sprawa dotyczy orzekającego w nim sędziego lub bliskiej mu osoby, postępowanie będzie automatycznie przenoszone do innego sądu. Chodzi o to, by nie było wątpliwości co do obiektywizmu wyroków. Nie będzie czasochłonnego rozpatrywania wniosków o wyłączenie pojedynczych sędziów.
Zmiany procesu cywilnego: sposób na lokalne układy
Nadzwyczajne narzędzie przewidziano dla sytuacji, gdy uczestnikiem postępowania jest osoba z lokalnych elit, która może mieć duże wpływy w miejscowym środowisku sędziowskim. Na wniosek strony Sąd Najwyższy będzie mógł przenieść postępowanie do innego sądu.
Zmiany procesu cywilnego: nagrywanie rozpraw przez strony
Strony procesowe nie są już skazane na swą pamięć, notatki i protokoły spisane przez pracowników sądu na podstawie nagrań rejestrowanych przez sądowe urządzenia. Mogą też same nagrywać przebieg rozpraw. Wystarczy poinformować sąd o takim zamiarze.
Zmiany procesu cywilnego: formalna kontrola tylko w drugiej instancji
Przyspieszeniu postępowania i ujednoliceniu kryteriów służy zasada, zgodnie z którą apelacje od wyroków będą sprawdzane pod względem formalnym jedynie w sądach drugiej instancji. Ta czynność była dotąd dublowana w sądach drugiej i pierwszej instancji.
Źródło: Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwo Sprawiedliwości
Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?