Jak nie dać się oszukać w szale przedświątecznych zakupów

Przeczytaj też: Co trzeci człowiek jest zarobaczony. Dlatego hasło "Cukier krzepi" nie ma w sobie krzty prawdy

W szale przedświątecznych zakupów często nie mamy czasu, by dokładnie czytać informacje na opakowaniach produktów lub wywieszkach z promocjami. To błąd! Łatwo możemy nadziać się na pałających chęcią zysku handlowców. - Przed świętami pełno jest promocji, wyprzedaży i, niestety, nie brakuje tych nieuczciwych - przestrzega Kazimierz Szymański, rzecznik Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej.

Na co zwrócić uwagę

* Gratisy dołączone do produktów - mogą mieć krótką datę przydatności do spożycia.
* Zawyżone ceny promocji - może okazać się, że sugerowana niższa cena w rzeczywistości jest starą ceną, obowiązującą przed promocją.
* Zanim pobiegniesz do kasy kupić okazyjny produkt z gazetki promocyjnej, sprawdź, jaką ma cenę na półce - może się okazać, że ta z gazetki nie ma nic wspólnego z rzeczywistą. Dla klienta ceną wiążącą jest ta na wywieszce na półce.
* Przy promocjach często pojawia się informacja, że towar przeceniony nie podlega reklamacji - otóż podlega i można go reklamować, tylko trzeba mieć paragon.
* Bądź czujny przy zakupie towarów, które są najczęściej fałszowane - wędlin, miodu, nabiału.

RYBY
* Ryba niedawno złowiona ma świeży, a nie "rybi" zapach. Łuski nie odstają, oczy ma jasne, skrzela różowe lub czerwone, ciało sprężyste, a brzuch nie jest wzdęty.
* Ryby w konserwach, pastach i sałatkach mają dużo cukru, słodzików, konserwantów i chemicznych aromatów.
* Nie kupuj paluszków, kotletów rybnych ani ryb w panierce. Więcej w nich mąki i szkodliwych tłuszczy trans niż witamin.
* Przy zakupie ryb mrożonych upewnij się, czy to ryba mrożona, czy mrożona glazurowana. Producent lub sprzedawca mają obowiązek poinformować, ile jest ryby, a ile glazury. Czasem wody może być nawet 50 proc.!
* Ryby żywe, świeże, schłodzone, mrożone, suszone, solone lub w solankach, wędzone oraz skorupiaki i mięczaki poddane podobnym procesom muszą mieć informacje o handlowym oznaczeniu produktu, metodzie produkcji i o obszarze połowu.
* Paluszki krabowe nie mają w sobie ani grama kraba. To po prostu pasta surimi, czyli oczyszczony i zagęszczony żel białkowy, wyprodukowany z białego mielonego mięsa ryb morskich.

Przeczytaj też: Kawa i herbata - są niezdrowe, czy mają na nas dobroczynny wpływ?

GRZYBY
* Grzyby w słoikach i w puszkach z reguły zawierają sól i konserwanty.
* Pieczarki powinny być jędrne i soczyste, bez plam na kapeluszach.
* Nie kupuj grzybów suszonych stanowiących mieszaninę różnych gatunków. Mogą być konserwowane związkami siarki!

OLIWA
* Nie kupuj oliwy w jasnej butelce! Pod wpływem światła traci witaminy i przeciwutleniacze.
* Pomarańczowe lub czerwone refleksy w oliwie świadczą, że jest przeterminowana. Dyskwalifikuje ją też kwaśny zapach, pleśń, osad czy zjełczały smak.
* Olive oil, pure oil, virgine lampante, oliwa z oliwek to nie to samo, co oliwa extra virgine! Ta ostatnia jest najlepsza i nieco droższa.
* Najzdrowszy jest nasz polski olej rzepakowy. Ale jeśli producent podaje, że zawiera kwasy Omega3 lub jest bez cholesterolu, nie znaczy to, że musi być droższy. To cechy przynależne wszystkim olejom roślinnym.

Przeczytaj też: Produkty nabiałowe im bardziej wymyślne, tym więcej mają w sobie sztucznych dodatków

SŁODYCZE
* Jeśli producent zastąpił tłuszcz kakaowy tłuszczem roślinnym, nie może nazywać swojego produktu czekoladą, tylko wyrobem czekoladopodobnym. Czekolada powinna zawierać nie mniej niż 35 proc. suchej masy kakaowej - w tym nie mniej niż 18 proc. tłuszczu kakaowego.
* Czekolada ma mniej tłuszczów (także trans) od batonów, zwłaszcza nadziewanych. Wafelki mają mniej kalorii od batonów, ale żadnych wartości odżywczych.
* Lizaki, twarde cukierki mają tylko cukier i kolorowe dodatki chemiczne. Tak samo, jak żelki i galaretki. Lepiej kupować czekoladę gorzką, batony zbożowe z pełnego ziarna, sezamki lub chałwę. Są kaloryczne, ale mają składniki mineralne i witaminy.
* Biała czekolada jest gorsza od ciemnej. Nie ma w sobie wartości odżywczych, tylko puste kalorie.

BAKALIE
* Kupujesz suszone owoce? Uważaj, niektórzy producenci suszą je związkami siarki!
* Nie kupuj orzechów łuskanych na wagę - zazwyczaj długo leżą w supermarkecie.
* Świeże orzechy powinny być lekko tłuste i wilgotne, a nie wysuszone na wiór. Nie kupuj solonych czy słodzonych miodem - to bomby kaloryczne.

JAJA
* Każde jajko powinno mieć stempel, a na nim cyfrę, symbol państwa i weterynaryjny numer fermy. Co oznaczają cyfry? 3 - chów klatkowy, zwierzęta całe życie spędziły w ciasnych klatkach, karmione sztucznie, zdarza się, że antybiotykami. Od 2012 r. w krajach UE ma być wprowadzony zakaz chowu klatkowego. 2 - chów ściółkowy, kura spędza całe życie w zamkniętym pomieszczeniu, ale może swobodnie się poruszać i karmiona jest paszą. 1- hodowla wolnowybiegowa, kura w dzień chodzi po dworze, na noc zamyka się ją w kurniku, je trawę, dżdżownice. 0 - chów ekologiczny, kura spędza na dworze tyle czasu, ile chce, a zimą dokarmia się ją ekologiczną paszą.
* Najzdrowsze są jajka zielononóżek. Mają o jedną trzecią mniej cholesterolu, rzadziej uczulają alergików.

NAPOJE
* Soki uzyskuje się tylko z owoców. Ale można dodawać do nich cukier (przepisy ściśle określają, jak dużo). Wyjątkiem są soki winogronowe i gruszkowe - tu prawo zabrania tego ze względu na naturalną słodycz tych owoców.
* Do soków nie wolno dodawać substancji konserwujących, sztucznych aromatów i barwników.
* Nektary tym różnią się od soków, że podczas produkcji do soku owocowego dodaje się wodę, cukier lub miód. Minimalna zawartość soku wynosi 25-50 proc., a cukru może być nawet 20 proc. Do nektarów też nie wolno dodawać substancji konserwujących, sztucznych aromatów i barwników.
* Napoje zawierają 0-20 proc. soku. Uwaga! Na półkach roi się od sztucznych napojów, których opakowania wyglądają tak, jak soków, ale zawierają konserwanty.

ALKOHOL
* Najzdrowsze alkohole to wino i piwo, kaloryczne to wódka, koniak, likier, whisky.
* Kupuj wino wytrawne, bo ma najmniej kalorii. Czerwone zawiera więcej przeciwutleniaczy niż białe. Uwaga! Do niektórych dodaje się konserwanty, głównie siarkę.
* Piwo jasne ma mniej kalorii od ciemnego.
* Piwo light jest mniej kaloryczne i zawiera też mniej alkoholu.
* Najzdrowsze jest piwo niepasteryzowane, ale ma krótką przydatność do spożycia - najwyżej pięć tygodni.

INNE
* Lepiej kupić kakao w puszce lub szczelnie zafoliowanym kartoniku - będzie mniej zwietrzałe. Jeśli w składzie na pierwszym miejscu jest cukier, nie kupuj. Sprawdź, czy producent czasami nie dodał soli.
* Chrzan, który zawiera olej, cukier, ocet, mleko w proszku, sól, regulator kwasowości - nie jest chrzanem.
* Kupując ketchup, sprawdź skład. Niektóre mają 70 proc. pomidorów, inne tylko 30, za to dużo zagęstników i barwników.
* Prawdziwy majonez powinien zawierać tylko jajka, olej, sól, musztardę, sok z cytryny. A ma substancje zagęszczające, stabilizujące, konserwanty.
* Musztarda nie powinna zawierać konserwantów.

Korzystałam z książki "Czy wiesz, co jesz. Poradnik konsumenta" Katarzyny Bosackiej i Małgorzaty Kozłowskiej-Wojciechowskiej