Zapobiegamy wpadce

Tabletki hormonalne, plastry, a może tylko prezerwatywa? Sposobów na zapobieganie ciąży jest mnóstwo. Środek trzeba jednak dobrać do wieku i sytuacji życiowej. I zawsze razem z lekarzem ginekologiem.

1. Młoda dziewczyna zaczynająca współżycie

Zdaniem Sławomira Gąsiora, ginekologa położnika z Zielonej Góry, w przypadku młodych dziewczyn najbezpieczniejszy i najmniej kłopotliwe są minipigułki. To tabletki z minimalną dawką hormonu i nowoczesnym składem. Środków typu prezerwatywa czy globulki dopochwowe stosowane tuż przed współżyciem, jako jedynej antykoncepcji tutaj nie polecamy, bo wymagają wprawy w stosowaniu.

Młoda dziewczyna jednak, nawet jeśli bierze środki antykoncepcyjne, powinna wymagać od partnera, by dodatkowo używał prezerwatywy. To uchroni ją przed stanami zapalnymi, chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym zakażeniem wirusem brodawczaka, odpowiedzialnym za rozwój raka szyjki macicy.

Godne polecenia są także plastry antykoncepcyjne, które uwalniają hormony do organizmu przez skórę. Nie obciążają wątroby tak jak tabletki, ale mają także minus. Trzeba je umiejętne przykleić (na ramię, udo, łopatkę lub podbrzusze), poza tym, bywa że odklejają się przed upływem tygodnia.

Uwaga! Dziewczyna może zacząć stosować antykoncepcję hormonalną dopiero, gdy miesiączkuje co najmniej dwa lata i ma cykle owulacyjne. To może ocenić lekarz.

2. Karmiąca mama

- Laktacja w dużym stopniu działa jak antykoncepcja - wyjaśnia S. Gąsior. - Jeśli mama karmi dziecko nie dłużej niż 6 miesięcy, przerwy między karmieniami nie są dłuższe niż 6 godzin, a maluch nie jest sztucznie dokarmiany, stosowanie środków antykoncepcyjnych właściwie nie jest konieczne.

W tym czasie jednak wizja ponownego zajścia w ciążę jest dla świeżo upieczonej mamy szczególnie przerażająca. Dlatego, aby mieć pewność, że nie dojdzie do "wpadki", mama może dodatkowo stosować środki o działaniu barierowym i plemnikobójczym (np. globulki dopochwowe do kupienia bez recepty), a jej parter prezerwatywę.

3. Mama karmiąca nieregularnie

Bywa, że mama "zostawia" sobie jakieś karmienie, czyli przystawia dziecko do piersi raz czy dwa razy na dobę. Wtedy konieczne jest zabezpieczenie.

- Dobrym rozwiązaniem w takiej sytuacji są tabletki hormonalne, jednoskładnikowe -twierdzi S. Gąsior. - Na polskim rynku jest tylko jeden preparat przeznaczony dla karmiących mam - Cerazette. Bierze się go cały czas, bez tygodniowej przerwy, jak w przypadku tabletek dwuskładnikowych.

Tabletki mają jednak pewną wadę - trzeba je brać zawsze o tej samej porze. Kilkugodzinna zwłoka może się dla mamy skończyć kolejną ciążą.
Alternatywą jest także zastrzyk o przedłużonym działaniu, który uwalnia do organizmu kobiety przez trzy miesiące hormon i blokuje owulację. Przez ten czas nie ma ona miesiączki.

4. Kobieta dojrzała i mama która już nie karmi

Ma do dyspozycji całą gamę środków. Przede wszystkim najpewniejsze tabletki antykoncepcyjne, zarówno jedno- jak i dwuskładnikowe - wymienia S. Gąsior. - Po dwóch, trzech miesiącach ich zażywania konieczna jest ponowna wizyta u lekarza. Bywa, że pacjentka źle reaguje na dany preparat. Wtedy należy rozważyć przepisanie innego.

Dla tych pań dobre są także zastrzyki i plasterki antykoncepcyjne. Do jakiego wieku można używać środków hormonalnych? Nie ma górnej granicy. Generalnie do menopauzy.

Część kobiet, ze względu na swój światopogląd i przekonania, stosuje naturalne metody. - Aby były skuteczne, wymagają od kobiety doskonalej znajomości swojej fizjologii - mówi ginekolog. - Poza tym, należy obserwować kilka objawów, a nie skupiać się tylko na jednym, np. temperaturze ciała. Aby mieć pewność, można wspierać się testami owulacyjnymi, które kupuje się w aptece.

5. Kobieta, która na pewno nie chce już mieć dzieci

Oprócz tabletek, może stosować wkładki domaciczne. Dzielą się na czysto mechaniczne oraz takie, które stopniowo uwalniają do organizmu hormon i zapobiegają zapłodnieniu (nie dopuszczają do jajeczkowania, zagęszczają śluz itd.). Wkładkę z hormonem o nazwie Mirena zakłada się raz na pięć lat. Jest jednak dużym wydatkiem - 700 zł plus założenie około 200-400 zł.

Mechaniczne bariery są praktyczne, ale odradzane kobietom, które chcą jeszcze mieć kiedyś dzieci. To dlatego, że powikłania po ich założeniu mogą mieć negatywny wpływ na płodność. Zdarzają się bardzo rzadko, ale jednak.

6. Kobieta w okresie przedmenopauzą

W tym czasie panie mają nieregularne miesiączki i często bardziej intensywne krwawienia. - W tym okresie zalecam środki doustne lub wkładkę Mirena - mówi S. Gąsior. Wkładka dodatkowo zmniejsza krwawienie.

7. Kobieta po menopauzie

W tym czasie pacjentki często pytają, czy muszą jeszcze coś stosować - mówi ginekolog. - Z reguły już nie, ale trudno to stwierdzić "na oko". Dlatego zawsze proponuję zrobienie badań na określenie poziomu hormonów. To najlepszy i najpewniejszy sposób na sprawdzenie, czy kobieta jeszcze jajeczkuje, czy już nie. Aby mieć pewność, badania koniecznie wykonuje się dwa razy.