Umorzenie zaległości w składkach ZUS

O ogólnych zasadach dotyczących obowiązującej od 15 stycznia abolicji składek ZUS mówiło się sporo. Są jednak kwestie, które budzą pewne wątpliwości naszych przedsiębiorców. Jakiego rodzaju składki mogą zostać umorzone? Co z tymi nieuregulowanymi pracowniczymi, których co prawda abolicja nie obejmuje, ale za to ulegają przedawnieniu? Wszelkie wątpliwości wyjaśnia ekspert Wojciech Popławski, radca prawny w Kancelarii Radców Prawnych Kowalski, Popławski i Wspólnicy.

DLA KOGO TA USTAWA

1. O umorzenie należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek ubezpieczeniowych może ubiegać się osoba prowadząca pozarolniczą działalność w rozumieniu artykułu 8 ust. 6 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 ze zm.). To znaczy:

* osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych szczególnych;

* twórca i artysta;

* osoba prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu;

* wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

* wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

2. Zgodnie z artykułem 1 ustawy z 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012 r., poz. 1551) wniosek o umorzenie może złożyć osoba podlegająca w okresie od 1 stycznia 1999 roku do 28 lutego 2009 roku obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności:

a) która przed 1 września 2012 roku zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji określającej warunki umorzenia;

b) inna niż wymieniona w punkcie a.

3. Z kolei w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej wniosek o umorzenie składa płatnik składek. Tak samo jest w sytuacji, gdy we wnioskowanym okresie płatnikiem składek za wspólnika była spółka - wtedy to również spółka składa wniosek).

4. Wniosek o umorzenie składek mogą złożyć również osoby trzecie oraz spadkobiercy, co do których Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję o odpowiedzialności za zobowiązania płatnika z tytułu nieopłaconych przez niego składek.

JAK SIĘ UBIEGAĆ

1. Aby starać się o umorzenie, należy złożyć stosowny wniosek. Jego druk znajdziesz na stronie internetowej www.zus.pl

2. Tylko wniosek składa osoba, która nie prowadziła pozarolniczej działalności 1 września 2012 roku oraz w dniu jego złożenia.

3. Natomiast osoba, która prowadziła taką działalność 1 września 2012 roku oraz/lub w dniu złożenia wniosku o umorzenie do musi dodatkowo przedłożyć:

* wszystkie zaświadczenia lub oświadczenie o pomocy de minimis (forma wsparcia dla przedsiębiorców), którą wnioskodawca otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu dwóch poprzedzających lat albo oświadczenie, że takiego wsparcia nie otrzymał w tym okresie;

* wypełniony "Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis";

* wypełniony "Formularz informacji przedstawianych przez wnioskodawcę" - w przypadku ubiegania się o pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie;

* oświadczenie zawierające informacje niezbędne do ustalenia kategorii ratingowej.

JAKICH SKŁADEK TO DOTYCZY

1. Umorzeniu podlegają nieopłacone składki na ubezpieczenia społeczne, to jest emerytalne, rentowe i wypadkowe - ale tylko za osoby podlegające obowiązkowo tym ubezpieczeniom z racji prowadzonej pozarolniczej działalności.
Umorzeniu podlegają też odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne.
Co ważne, umorzenie należności, o których mowa powyżej skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres.

2. Ponadto umorzeniem objęte są należności, które do dnia wejścia w życie ustawy zostały rozłożone na raty i nie zostały opłacone do dnia złożenia wniosku o umorzenie (podlegają wyłączeniu z umowy o rozłożeniu należności z tytułu składek na raty).

3. Uwaga, umorzeniu nie podlegają natomiast składki ubezpieczeniowe należne w związku z zatrudnieniem innych osób, na przykład pracowników czy zleceniobiorców!

TYLKO DLA SPEŁNIAJĄCYCH WYMAGANIA

Aby ZUS mógł wydać decyzję o umorzeniu, należy spełnić określone warunki.

* Wnioskodawca nie może mieć zaległości w niepodlegających umorzeniu składkach na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od 1 stycznia 1999 roku oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału ZUS, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

* Niedopuszczalna jest również zaległość w składkach na własne ubezpieczenia należne za okres po 28 lutego 2009 roku.

PRZEDAWNIONE CZY NIE

Do końca 2011 roku obowiązywał czas przedawnienia składek ZUS wynoszący 10 lat. Tak długi okres został wprowadzony w roku 2003 (przed tą datą okres przedawnienia składek wynosił pięć lat). Od 1 stycznia 2012 roku - tak jak do końca 2002 roku - okres przedawnienia to ponownie pięć lat. Licząc od dnia, w którym składki stały się wymagalne. W nowych przepisach przewidziano jednak wyjątki!
I tak, jeśli składki stały się wymagalne przed 1 stycznia 2012 roku to nowy pięcioletni bieg przedawnienia zaczyna się dopiero od 1 stycznia 2012 roku. Nie dotyczy to sytuacji, w której składki wymagalne przed 1 stycznia 2012 roku, zgodnie ze starym 10-letnim biegiem przedawnienia, wcześniej ulegają przeterminowaniu. Następuje ono bowiem z upływem tego wcześniejszego terminu, a nie zgodnie z nowymi przepisami, ponieważ jest to korzystniejsze dla dłużnika. Oznacza to, że przedawnieniu uległy składki, które stały się wymagalne do końca 2002 roku.
Jeśli chodzi na przykład o składki wymagalne w latach 2003 i 2004, przedawnią się one - odpowiednio - w 2013 i 2014 roku. W takim przypadku zasadne wydaje się wstrzymanie się ze złożeniem wniosku o umorzenie, bowiem można złożyć go w terminie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. To jest do 14 stycznia 2015 roku (artykuł 1 ust. 4 ustawy o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność).
Należy jednak pamiętać, że do złożenia wniosku możemy zostać przymuszeni w sytuacji, gdy po 15 stycznia 2013 roku ZUS wyda decyzję o podleganiu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym lub wysokości zadłużenia z tytułu składek na nie. Wówczas termin na złożenie wniosku wynosić będzie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tej decyzji, przy czym termin na złożenie wniosku nie będzie mógł się skończyć przed 15 stycznia 2015 roku.

Oferty pracy z Twojego regionu