To byli gwiazdorzy wieków średnich

Ozdobą Dni Kożuchowa tradycyjnie będą rycerskie pokazy i turnieje. Zjadą zbrojni panowie i nadobne panny z całej Europy.

Rycerz jakim jest

Rycerstwo bierze swój początek w XI wieku, kiedy zasłużonych wojowników w Europie Zachodniej zaczęto wynagradzać ziemią, a kończy się wraz z kresem średniowiecza. Tak mniej więcej do czasów Bolesława Chrobrego nie mówiono o rycerzach, ale o wojownikach, którzy za nadstawianie karków za swoich panów otrzymywali konie, broń i żołd. Dwa wieki później ich miejsce zajęli rycerze wystawiający na życzenie władcy "kopię" - zbrojny oddział z niezbędnym wyposażeniem. Podstawą utrzymania "kopii" były nadane ziemie.

Kolebką rycerstwa we współczesnym rozumieniu była Francja. Później wyodrębnia się w Niemczech i pozostałych krajach należących do kultury łacińskiej. Określenie "rycerz" wywodzi się od niemieckiego Ritter (jeździec).

Jak chcą historycy-psychologowie podstawową różnicą między wojownikiem a rycerzem była... inna umysłowość. Oczywiście tak samo walczyli i ginęli, ale zmianie uległ cel w jakim sięgali po broń. Dla rycerzy, zgodnie z ich etosem, ważne były zasady: ochrona swego pana, ochrona religii, szczodrość, honor i chęć zasłużenia sobie na względy damy serca. Stan rycerski był silnie i nierozerwalnie związany z religią chrześcijańską.

DZIEWIĘĆ RYCERSKICH CNÓT

1 Honor To podstawa ideału rycerskiego. Chętnie wyruszali na wojny nie z obowiązku wasala ani żądzy łupów ale z poczucia honoru. Stosowanie zasadzek, zabijanie bezbronnych, używanie broni niegodnej rycerza, podejmowanie walki z nie w pełni uzbrojonym przeciwnikiem i ucieczka z pola bitwy były niehonorowe.

2 Duma O wartości rycerza stanowiła jego duma, zabraniająca rzeczy "niegodnych", chociażby grabieży. Ale duma była równocześnie powodem pychy, zawiści, czasem nawet zdrady. Duma - podobnie jak honor - nie pozwalała na ucieczkę z pola bitwy czy walkę niedozwoloną bronią.

3 Odwaga i męstwo Odwaga to zdolność do stanięcia naprzeciw niebezpieczeństwu, nawet gotowość do oddania życia gdy może przyczynić się to do obrony innych. Odwaga i męstwo często były nagradzane. Rycerze, którzy nie byli szlachcicami mieli szansę na nobilitację i uzyskanie herbu dla siebie i potomków, szlachcice zaś mogli zyskać wzbogacenie herbu o nowe elementy.

4 Wierność Rycerz stawał się wasalem przez złożenie uroczystej przysięgi cesarzowi, królowi lub księciu: "Na wierność swą przyrzekam być dla mojego pana, wielce pobożnego męża, oddanym wasalem i zachowywać dlań swe mężne przywiązanie w niezmienności, szczerze i bez podstępu". Jeśli chodzi o wierność kobietom poprzestawał na szarfie lub chusteczce, których nie mógł utracić.

5 Hojność Rycerz miał być hojny wobec Kościoła, osób ze swojej sfery, ubogich, a zwłaszcza wobec osób rozsławiających jego szczodrobliwość i chwalebne czyny. Kodeks rycerski jako jedną z najistotniejszych cech wymienia pogardę dla bogactw. Natomiast rozdawanie majątku ubogim było źle widziane.

6 Siła fizyczna Siła fizyczna, tężyzna była podstawą sukcesów na polu walki. Rycerze spędzali połowę życia w siodle, bez względu na pogodę, czasem przez wiele dni. Nie było to zajęcie dla słabeuszy, utrzymaniu tężyzny służyły treningi i liczne turnieje.

7 Religijność i KościóŁ Zadaniem rycerzy była obrona Kościoła, jego kapłanów i krzewienie prawdziwej wiary. Najzamożniejsi rycerze byli fundatorami kościołów, w zamian za wstawiennictwo u Boga za popełnione grzechy rycerze oddawali znaczną część swych majątków klasztorom lub biskupstwom. Patronem rycerzy obwołany został św. Maurycy, szczególną czcią rycerze darzyli Michała Archanioła i św. Floriana.

8 Damy Wybawienie damy lub panny z ciężkiej sytuacji stanowiło powinność rycerza. Wielu rycerzy oddawało swe serca kobietom i nie miało znaczenia, czy były one mężatkami - zwykle żonami "szefa" - czy pannami. Cóż, miłość dworska wyrażająca się w stwierdzeniu że prawdziwe uczucie to wieczna tęsknota za kimś, kogo nie można poślubić.

9 Ludzie ubodzy Ochrona i po
moc ubogim była obowiązkiem nie tylko Kościoła i niewiast ale również rycerzy. Byli zobowiązani do obrony sierot, ludzi bezdomnych i biednych.