Pytania o emerytury i renty

* W 1986 r. zachorowałam. Przestałam pracować i przeszłam na rentę, którą pobierałam do 2008 r., tj. do czasu uzyskania uprawnień do emerytury. Do obliczenia emerytury przyjęto zarobki złożone przy wniosku o rentę. Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto kwotę bazową z renty. Czy mogę sobie przeliczyć emeryturę tak, aby mieć nową kwotę bazową?
- Możliwe jest ustalenie wysokości emerytury przy przyjęciu kwoty bazowej aktualnej na dzień ustalenia prawa do emerytury, jeśli złoży pani zarobki z 20-tu lat wybrane z całego okresu ubezpieczenia i ich przyjęcie wraz z aktualną kwotą bazową pozwoli uzyskać wyższą emeryturę niż ta, którą pobiera pani obecnie - podstawa wymiaru i kwota bazowa przejęta z renty. W pani przypadku nie jest możliwe obliczenie emerytury z 10-ciu kolejnych lat wybranych z ostatniego dwudziestolecia, ponieważ dla wniosku zgłoszonego w 2008 r. 10 kolejnych lat należy wybrać z okresu od 1988 r. do 2007 r. a w pani przypadku cały ten okres przebywała pani na rencie i nie osiągała żadnego wynagrodzenia.

* Jestem na rencie z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Jednocześnie prowadzę działalność gospodarczą i od 1.01.2008 r. obowiązkowo odprowadzam składki na ubezpieczenie emerytalno - rentowe. Przed podjęciem działalności pracowałem w warunkach szczególnych i mam udokumentowane specjalnym świadectwem pracy w warunkach szczególnych 16 lat zatrudnienia w takim charakterze. Oprócz tego zakład pracy wydał mi zwykłe świadectwo pracy. Mimo tego, że mam już 63 lata nie mogłem wcześniej ubiegać się o emeryturę, ponieważ dopiero w 2009 r. osiągnąłem 25 lat łącznego stażu ubezpieczeniowego. Czy teraz uzyskam prawo do emerytury, jeśli nadal prowadzę działalność gospodarczą?
- Tak. Może pan ubiegać się o przyznanie wcześniejszej emerytury, przysługującej osobom urodzonym przed 1.01.1949 r., które mają udowodnione co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych oraz 25 lat stażu łącznego. Fakt prowadzenia działalności gospodarczej dla tej grupy wiekowej nie ma znaczenia. A zatem nie jest wymagane udowodnienie sześciu miesięcy objęcia ubezpieczeniem pracowniczym w ostatnich 24 miesiącach podlegania ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu.

* W 2006 r. zachorowałam i po wyczerpaniu zasiłku chorobowego od lutego 2007 r. mam przyznaną rentę okresową do 28.02.2010 r. z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Otrzymałam z ZUS zawiadomienie o tym, że renta z dniem 1 marca 2010 r. zostanie wstrzymana. Mój stan zdrowia nadal nie pozwala mi wrócić do pracy. Czy mogę ubiegać o dalszą wypłatę renty i kiedy należy złożyć wniosek?
- W celu ustalenia prawa do renty na dalszy okres powinna pani złożyć wniosek i załączyć zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza leczącego (druk N-9) wraz z posiadaną dokumentacją medyczną (wyniki badań, opinie lekarskie, karty pobytu szpitalnego). Zaświadczenie to należy złożyć w ZUS przed upływem jednego miesiąca licząc od daty wystawienia przez lekarza. O terminie badania przez lekarza orzecznika ZUS zostanie pani zawiadomiona. Od daty orzeczenia przez okres 14 dni biegnie termin uprawomocnienia. Jeśli zdaniem pani orzeczenie nie uwzględnia wszystkich okoliczności istotnych w sprawie oceny stanu zdrowia, czy daty powstania i okresu trwania niezdolności do pracy, w tym okresie należy wnieść sprzeciw do wojewódzkiej komisji lekarskiej. Orzeczenie wojewódzkiej komisji lekarskiej jest ostateczne i podlega wykonaniu. Organ rentowy wyda decyzję zgodnie z treścią orzeczenia. Aby nie nastąpiła przerwa w wypłacie świadczenia należy możliwie wcześnie złożyć wniosek o ustalenie dalszego prawa do renty. Pozwoli to na prawidłowy przebieg procesu orzeczniczego i decyzja o przedłużeniu prawa do renty zapadnie przed datą wstrzymania uprzednio przyznanego świadczenia.