"O mój rozmarynie, rozwijaj się / Pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej / Zapytam się" - tak zaczyna się pieśń "Rozmaryn", jedna z najpopularniejszych z okresu I wojny światowej. Rozmaryn w wierzeniach ludowych jest uważany za symbol miłości i wierności. Rozmaryn lekarski to zioło wieloletnie. Można go siać z nasion, ale bardzo długo kiełkuje, wygodniej więc kupić roślinę w doniczce i wsadzić ją do ziemi w ogródku. Lubi glebę wapnistą, dlatego dobrze jest wzbogacać ją skorupkami jajek. W liściach tego zioła są olejki lotne, m.in. kamfora.
Na zdrowie
Wywaru z liści używa się do płukania ust i gardła.
Do smaku
Liście można zbierać przez cały rok. Dodaje się je głównie do potraw mięsnych. Niektórzy lubią ziemniaki posypane rozmarynem. Kwiaty poprawiają smak sałatek
Na urodę
Olejek rozmarynu wchodzi w skład wody węgierskiej, czyli substancji kosmetycznej, której używała królowa węgierska Izabela. Listki dodawane do kąpieli poprawiają krążenie. Osoby o ciemnej karnacji płuczą nim włosy.
Cykoria zamiast kawy
Cykoria podróżnik wyrasta do 1,2 m. Jest to bylina kwitnąca od lipca do września. Najlepiej rośnie w miejscach nasłonecznionych. Niebieski kwiat cykorii włożony do mrowiska zmienia kolor na jaskrawoczerwony. Zbiera się kwiaty, liście i korzenie. Niektóre jej odmiany są używane jako namiastki kawy lub dodatki do kawy.
Na zdrowie
Herbatka z korzeni cykorii ma działanie moczopędne i przeczyszczające. Bywa stosowana przy leczeniu nerek, przynosi ulgę w chorobach dróg moczowych i wątroby. Dawniej służyła do wzmacniania osłabionego organizmu i do oczyszczania krwi.
Do smaku
Młode liście można jeść surowe. Korzeń ma wielorakie zastosowanie. Najczęściej bywa zalewany wrzątkiem i wypijany zamiast kawy. Ugotowany młody korzeń wyśmienicie smakuje z sosem. Można jeść główki cykorii polane masłem. Można też dodawać je do sałatek.
Do dekoracji
Podczas gotowania liście barwią wodę na niebiesko, co dawniej było wykorzystywane do malowania tkanin.
Lubczyk, czyli maggi
Często bywa nazywany maggi. A maggi to nic innego, jak przyprawa oparta na lubczyku. Nasiona można posiać jesienią, aby wiosną liście i łodygi były gotowe do zbioru. Zresztą nasiona bardzo łatwo same się wysiewają. Lubczyk lubi miejsca lekko zacienione, chociaż i nieźle się rozwija w słońcu. Najlepsze są młode liście i pędy. Można je suszyć lub mrozić, przy czym pierwsza metoda sprawia, że roślina lepiej przechowuje swój silny zapach. Największe zastosowanie ma w kuchni.
Na zdrowie
Z korzeni, liści i pędów lubczyka można sporządzać napary, które mają działanie moczopędne.
Do smaku
Trudno sobie wyobrazić kuchnię bez świeżych liści lubczyku. Jest niemal w każdej zupie warzywnej jeśli nie w postaci listków to przyprawy rodzaju maggi. Listkami można nacierać mięso drobiowe przed pieczeniem. Doskonale sprawdza się jako dodatek do sałatek, sera białego. Można jeść młode pędy z oliwą i doprawione octem. Nasiona lubczyku znakomicie poprawiają smak tłuczonych ziemniaków, ryżu, sałatki.
Bazylia przeciw zmęczeniu
U nas najczęściej spotyka się bazylię zieloną i fioletową. Bywają też odmiany z listkami drobnymi. Jest to roślina jednoroczna, wysiewana w doniczkach i przesadzana na grządki. Miły, korzenny zapach mają listki i pędy. Pędy można suszyć w zacienionych miejscach a posiekane listki mrozić. Wedle tradycjibazylia wyrosła przy grobie Jezusa po Jego zmartwychwstaniu. W Kościele prawosławnym listków tej rośliny używa się do przygotowania wody święconej.
Do smaku
Powinno się zbierać listki przed kwitnieniem, wtedy są najbardziej aromatyczne. Dodane do kotletów schabowych sprawiają, że potrawa jest wyjątkowo aromatyczna. To samo kucharze uzyskują, doprawiając nią ryby. W krajach śródziemnomorskich bazylia jest stałym składnikiem niemal wszystkich sałatek. Nie ma sosu pesto bez bazylii, a to ze względu na zwarty w niej olejek, dający pikantność goździków. Doskonała do sałatek ze świeżych pomidorów.
Dla urody
Tonik z wina, w którym kąpały się liście bazylii poprawia urodę. Wdychanie olejku tej rośliny usuwa zmęczenie.
Pietruszka do sałatki
Ze względu na zapach pietruszka jest nazywana sumą wszystkiego, co zielone. Tę dwuletnią roślinę spotyka się w każdym ogrodzie. Raczej nie ma z nią problemów uprawowych, chociaż są lata, że w okolicach Zielonej Góry słabo rośnie. Lubi glebę żyzną, lekko ocienioną, wilgotną. Nasiona sieje się ją w kwietniu. Liście można suszyć i mrozić. Zimą korzenie najlepiej przechowywać w chłodnym pomieszczeniu.
Na zdrowie
Napar korzenny powinny pić osoby mające problemy nerkowe, gdyż działa oczyszczająco. Sok zmniejsza obrzęk. Listkami można okładać zranione miejsca i ukąszenia.
Do smaku
Drobno posiekanymi listkami można posypać twarożek, jajecznicę, sałatkę, gotowane ziemniaki. Każda gospodyni dodaje je do zup (po zakończeniu gotowania). Świeże liście poprawiają smak majonezu i sosów. Korzenie są składnikiem tzw. włoszczyzny. Ugotowane wyśmienicie smakują w sałatce jarzynowej.
Dla urody
Naparem z liści można przemywać zmęczone oczy. Dodaje się ich do parówek odświeżających cerę suchą. Bywa używany do płukania włosów i wybielania piegów.
Szałwia uspokaja
Nazwa tego zioła pochodzi od łacińskiego "salvere", czyli być w dobrym zdrowiu. "Kto ma szałwię w ogrodzie, tego śmierć nie ubodzie", powtarzano w czasach Mikołaja Reja. Szałwia lekarska wyróżnia się lekko mdłym zapachem. Jest rośliną wieloletnią, lubiącą miejsca nasłonecznione. Znaczenie lecznicze, kosmetyczne i spożywcze mają listki zbierane przed kwitnieniem.
Na zdrowie
Herbatka z listków tej rośliny uspokaja osoby znerwicowane, zmniejsza pocenie się, pomaga przy kaszlu i przeziębieniu. Pomaga też w trawieniu i przy biegunce. Uważana za środek przeciwbakteryjny, bywa stosowana do płukania gardła. Okłady robi się na rany i miejsca opuchnięte.
Do smaku
Listki szałwii dodaje się do potraw z roślin strączkowych, marynat, ryb. Wędliniarze używają jej do swoich wyrobów, ponieważ nadaje im smak dziczyzny. Listki można moczyć w cieście naleśnikowym i je smażyć. Wyśmienicie smakuje masło szałwiowe.
Dla urody
Naparu używa się do płukania ciemnych włosów. Pocieranie zębów listkami szałwii powoduje, że stają się bielsze.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
