Jak czytać umowy konsumenckie

Redakcja

28 maja 2008, 22:10

Jeśli kupujesz jakiś towar, to automatycznie zawierasz ze sprzedawcą umowę sprzedaży. To podstawowy rodzaj tzw. umowy konsumenckiej.

Życie uczy, że szczególną uwagę warto zwróć na to, co jest napisane drobnym druczkiem.

UMOWA KONSUMENCKA
Dochodzi do niej wtedy, gdy przedsiębiorca sprzedaje tobie rzecz ruchomą (nie dotyczy energii elektrycznej, gazu i wody).

Za rzecz ruchomą uważa się wszystkie rzeczy materialne - z wyjątkiem gruntów
i budynków związanych z gruntem, czyli nieruchomości.

Rzeczą ruchomą jest zarówno chleb, stół, jak i samochód. Sprzedawana tobie jako konsumentowi (czyli zwykłemu Kowalskiemu, a nie na przykład Kowalskiemu jako właścicielowi firmy, przedsiębiorcy) jest nazywana towarem konsumpcyjnym.

Przez umowę sprzedaży handlowiec zobowiązuje się przenieść na ciebie własność danej rzeczy i wydać ją tobie. Ty ze swej strony zobowiązujesz się odebrać ten towar i zapłacić za niego ustaloną kwotę.

TREŚĆ UMOWY

Żeby doszło do sprzedaży, musi być zawarta umowa - ustna (gdy kupujesz truskawki na targu od rolnika) lub pisemna, której potwierdzeniem jest np. sklepowy paragon.

Wszystkie warunki umowy są ważne i każdy trzeba znać. Warto zwracać uwagę nawet na te pozornie mniej istotne, bo to właśnie one mogą decydować ważnych kwestiach, np. o zasadach reklamacji danego produktu. Przed dokonaniem transakcji czytaj nie tylko to, co podpisujesz, ale również wszystkie dokumenty dołączone do towaru. Różne etykiety, instrukcje obsługi, warunki konserwacji, karty gwarancyjne, regulaminy itp., bo to całość dostarczonych dokumentów tworzy umowę, a nie tylko ona sama!

Również informacje, jakie podał ci sprzedawca (usługodawca) podczas rozmowy uznaje się za warunki umowy. Tyle że lepiej je spisać, choćby na odwrocie paragonu, by były ważne.

LEPIEJ NA PIŚMIE

Spisanie warunków umowy jest dla ciebie korzystne, gdyż w przypadku ew. sporów jasne będzie dla sądu, na co się ze sprzedawcą (usługodawcą) umówiliście. Zasada ta ma zastosowanie do każdej umowy - niezależnie od tego, czy jej przedmiotem jest rzecz ruchoma, dzieło czy też usługa. Warto zadbać o swój interes i sporządzić umowę na piśmie - i o remont mieszkania, i o naprawę telewizora czy komórki. Udowadnianie treści umowy ustnej jest niezwykle utrudnione, a dodatkowo pociąga za sobą niebezpieczeństwo, że sąd nie da wiary twoim słowom. Bo bardziej wiarygodnie wypadnie sprzedawca (usługodawca), który wie co i jak mówić, bo jest fachowcem w swojej dziedzinie.

JASNE INFORMACJE

Zgodnie z obowiązującymi przepisami sprzedawca, który sprzedaje rzecz ruchomą, powinien udzielić ci o niej wszelkich informacji. Jasnych, zrozumiałych i nie wprowadzających w błąd, które wystarczą ci do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru.
Informacje, które musisz obowiązkowo poznać to:

cena - podawana brutto, czyli całkowita i ostateczna. Oznacza to, że musi zawierać wszystkie podatki, opłaty, narzuty itd. Nie może podwyższyć się po zawarciu umowy.

nazwa towaru - nie może wprowadzać cię w błąd. Jeśli towar jest miksem tłuszczowym, jego nazwa nie może sugerować, że trzymasz w ręku masło.

określenie producenta lub importera.

znak zgodności wymagany przez odrębne przepisy - np. na zabawkach musi być oznaczenie CE. To deklaracja producenta, że jego towar spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa i jakości wynikające z odpowiednich przepisów unijnych.

Informacje o dopuszczeniu do obrotu na terenie Polski.

W przypadku sprzętu AGD musi być określona także energochłonność towaru - stosownie do jego rodzaju klasę energochłonności oznacza się dużymi literami alfabetu łacińskiego. Najmniej prądu zużywają urządzenia klasy A+ lub AA.

Jeśli towar jest sprzedawany w opakowaniu (tzw. jednostkowym, jak np. pasta do zębów) lub w zestawie, informacje powinny znajdować się na samym produkcie lub być z nim trwale połączone (etykieta na opakowaniu). W innych przypadkach (np. przy sprzedaży luzem artykułów żywnościowych) w miejscu sprzedaży towaru powinna być informacja, która może zostać ograniczona do nazwy towaru i jego głównej cechy użytkowej oraz wskazania producenta lub importera.
Na twoje żądanie sprzedawca (usługodawca) musi wyjaśnić znaczenie poszczególnych postanowień umowy, a więc także wszelkiego rodzaju etykiet, wywieszek itd.

W JĘZYKU POLSKIM

Wszystkie dokumenty, które wydaje ci sprzedawca, powinny być sporządzone w języku polskim lub dodatkowo również w zrozumiałej formie graficznej. Wymogu używania języka polskiego nie stosuje się jedynie do nazw własnych, znaków towarowych, nazw handlowych,
oznaczeń pochodzenia towarów oraz zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej.

DODATKI DO UMOWY

Wszystkie informacje dołączone do towaru - etykiety, instrukcje obsługi, warunki konserwacji, karty gwarancyjne, regulaminy itp. - również składają się na umowę sprzedaży.
Do dokumentów wydawanych przez sprzedawcę zaliczamy:

paragon, rachunek, faktura: z nazwą sprzedawcy, jego adresem, datą sprzedaży, określeniem towaru, jego ilością i ceną. Możesz ich żądać w każdym przypadku, nawet gdy kupujesz bułkę za 30 gr.;

pisemne potwierdzenie istotnych warunków umowy - sprzedawca ma je obowiązkowo przedstawić (nawet bez żądania kupującego) w przypadku umów: sprzedaży na raty, na przedpłaty, na zamówienie, według wzoru lub na próbę oraz umów za cenę powyżej 2 tys. zł;

instrukcja obsługi - sprzedawca ma zawsze obowiązek jej wydania.
Pamiętaj jednak, że to w twoim interesie jest dokładne sprawdzenie, czy dostałeś wszystkie
dokumenty, czy są one dla ciebie jasne i zrozumiałe oraz czy opis danego towaru i zasad jego użytkowania spełnia twoje oczekiwania.

SZCZEGÓLNE PRAWA

Dodatkowe obowiązki obciążają sprzedawców sprzedających towary poza lokalem przedsiębiorstwa (na ulicy, podczas prezentacji w domach, w miejscu pracy, w czasie wycieczki itp.) lub na odległość (sprzedaż wysyłkowa, z oficjalnie działającego sklepu internetowego). Przy takich formach sprzedaży sprzedawca (usługodawca) musi przed zawarciem umowy poinformować cię, że masz prawo od niej odstąpić.
Możesz oddać daną rzecz - bez podania przyczyn, bo się jednak rozmyśliłeś - w terminie dziesięciu dni liczonych od momentu:

zawarcia umowy - w przypadku umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa;

wydania rzeczy - w przypadku umowy na odległość;

zawarcia umowy - gdy dotyczy świadczenia usług.

O swojej decyzji musisz poinformować sprzedawcę (usługodawcę) na piśmie, które wysyłasz przed upływem tych terminów. Skutek jest taki. jakby umowa nie była nigdy zawarta. Zostajesz zwolniony z wszelkich zobowiązań, także finansowych. Prawo nie określa wprost, kto ponosi koszty przesyłki zwracanego towaru. Takie zapisy mogą znajdować się jednak w umowie. Jeśli wyraźnie nie zaznaczono w niej, że płaci sprzedawca, to ty będziesz musiał ponieść koszty zwrotu. Jeśli jednak pobrał od ciebie jakiekolwiek przedpłaty, musi oddać te pieniądze - nie później niż w czasie 14 dni.

CO SPRAWDZIĆ

Ty wybierasz towar i ty decydujesz, jaki ma być. Przypilnuj, żebyś dostał dokładnie to, za co płacisz. Jeszcze w sklepie obejrzyj dokładnie i sprawdź:

jakość,

kompletność,

funkcjonowanie głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów.
Obowiązkiem sprzedawcy jest ci to umożliwić. Jeśli nie chce lub nie może tego zrobić, lepiej zrezygnuj z zawarcia z nim umowy.

ZALICZKA CZY ZADATEK

Przy zawieraniu umów o dzieło lub umów sprzedaży, kiedy wydanie towaru jest przesunięte w czasie, sprzedawca (usługodawca) zwykle stawia jako jeden z warunków umowy dokonanie przedpłaty. To istotny element umowy i musisz mieć pewność, czy ta przedpłata to zaliczka, czy może jednak zadatek. Te pojęcia choć podobne w nazwie bardzo się od siebie różnią i niosą określone konsekwencje - także finansowe! Sprawa robi się poważna zwłaszcza, jeśli chodzi o skutki ewentualnego niedotrzymania warunków umowy. Dlatego musisz uważać, jakie pojęcie zostało umieszczone w umowie.

ZALICZKA

Jest to, mówiąc potocznie, wcześniej zapłacona część ustalonej ceny. Jeśli umowa zostaje wykonana, resztę dopłacasz pomniejszoną o wcześniej wpłaconą zaliczkę. Jeśli nie lub została wykonana nienależycie, zaliczka powinna wrócić do ciebie. Nawet jeśli to ty wypowiedziałeś umowę.

ZADATEK

Wpłacony zadatek w razie wykonania umowy także jest wliczany do ogólnej ceny.

Jednak w razie niewykonania umowy przez sprzedawcę (usługodawcę) możesz - bez wyznaczenia terminu dodatkowego - od umowy odstąpić i zażądać zwrotu sumy dwukrotnie wyższej od wpłaconego zadatku!

Jeśli to ty nie wywiązałeś się z umowy, sprzedawca (usługodawca) może od niej odstąpić i otrzymany zadatek zachować.

W przypadku rozwiązania umowy za zgodą obu stron, zadatek powinien być tobie zwrócony w całości. Odpada obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej.

NIEZGODNOŚĆ Z UMOWĄ

Dawniej reklamowałeś towar, gdy miał wady. Teraz zastąpiło ją nowe pojęcie: niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową. Oznacza to, że jeśli właściwości towaru nie odpowiadają właściwościom cechującym zwykle tego rodzaju towary, masz prawo do reklamacji.
Wada dotyczyła spraw bardziej technicznych. Teraz można reklamować towar nie tylko dlatego, że ma np. rysy, ubytki itd. Również z tego powodu, że nie spełnia twoich oczekiwań estetycznych (np. zamawiałeś płytki żółte, dostałeś zielone) i inne były ustalenia ze sprzedawcą.

Towar jest niezgodny z umową:

jeśli nie spełnia powszechnych i rozsądnych oczekiwań kupującego - np. pralka nie pierze, buty sportowe rozkleiły się po pierwszym wyjściu na boisko,

nie nadaje się do celu, do jakiego zwykle jest używany - np. kurtka przeciwdeszczowa, która przemaka.
Zgodnie z ustawą domniemywa się, że jeżeli towar odpowiada powyższym oczekiwaniom i ma wskazane cechy, to jest zgodny z umową. Nie oznacza to, że tak jest rzeczywiście, ale w razie sporu sąd będzie domniemywał zgodność z umową. Wtedy do ciebie będzie należało udowodnienie, że jest inaczej.

ZGODNOŚĆ Z ZAPISAMI

Zawsze po zawarciu umowy sprzedaży konsumenckiej - której rezultatem jest rzecz ruchoma - możesz reklamować towar niezgodny z umową. Reklamację składa się do sprzedawcy. To on odpowiada, by towar był zgodny z podanymi przez ciebie wymogami i rezultatem, jaki chciałeś dzięki niemu osiągnąć.

Przyjmuje się, że towar jest zgodny z umową, jeśli:

nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany (pralka powinna prać);

jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju (czajnik elektryczny grzeje wodę);

jego właściwości zgadzają się z tym, co podaje publicznie sprzedawca lub producent. Jeśli reklama informowała, że towar spełni twoje konkretne oczekiwania (wybawi plamy), a tak nie jest (plamy mają się dobrze), masz prawo go reklamować.

W przypadku indywidualnego uzgadniania właściwości towaru (dzieła) zgodność
z umową oznacza zgodność z opisem podanym przez sprzedawcę, z próbką lub wzorem. Oznacza to, że kolor dostarczonych kafelków musi być dokładnie taki, jaki pokazano ci w momencie zawierania umowy). Towar (dzieło) musi się także nadawać do celu określonego przez ciebie przy zawieraniu umowy - np. płytki muszą być mrozoodporne.

Katarzyna Borek
0 68 324 88 37
[email protected]

FACEBOOK

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

KONTAKT

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Dzieje się w Polsce i na świecie – czytaj na i.pl

Rozpowszechnianie niniejszego artykułu możliwe jest tylko i wyłącznie zgodnie z postanowieniami „Regulaminu korzystania z artykułów prasowych”i po wcześniejszym uiszczeniu należności, zgodnie z cennikiem.