Wypadek w pracy albo choroba zawodowa. Wyjaśniamy, co przysługuje

Nadwerężyłeś kręgosłup, pracując? A może złamałeś albo zwichnąłeś nogę na terenie firmy? Sprawdź, czy to mogą być wypadki przy pracy.

WYPADEK PRZY PRACY

1. Zgodnie z przepisami jest nim nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

* podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

* podczas lub w związku z wykonywaniem czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia;

* w czasie pozostawania do dyspozycji pracodawcy - w drodze między jego siedzibą, a miejscem wykonywania pracy.

UWAGA
Zgodnie z definicją urazem jest uszkodzenie tkanek ciała lub narządów wskutek działania czynnika zewnętrznego.

2. Gdy chodzi o uprawnienia do świadczeń, to na równi z wypadkiem przy pracy traktowany jest ten, któremu pracownik uległ:

* w czasie podróży służbowej - jeśli tylko nie został spowodowany postępowaniem pracownika i nie ma nic wspólnego z wykonywaniem powierzonych mu zadań;

* podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;

* przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

3. Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego podczas:

* uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe;

* wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;

* pełnienia mandatu posła lub senatora pobierającego uposażenie;

* odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą tam stypendium na podstawie: * skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący * przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych;

* wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych (oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem) pracy na ich rzecz;

* wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umów zlecenia czy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia lub współpracy przy takim zatrudnieniu;

* wykonywania pracy na podstawie umowy uaktywniającej - na podstawie ustawy o opiece nad dzieckiem w wieku do trzech lat;

* wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej, w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, lub współpracy przy niej;

* wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi czy zakonnymi;

* odbywania służby zastępczej;

* nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej przez słuchaczy pobierających stypendium;

* pełnienia obowiązków służbowych przez funkcjonariusza celnego.

CHOROBA ZAWODOWA

1. Za taką uważa się określoną w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art. 237 par. 1, punkt 2 Kodeksu pracy - jeżeli została spowodowana:

* działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w pracy; lub

* sposobem jej wykonywania.

2. Wykaz chorób zawodowych i szczegółowe zasady postępowania przy zgłaszaniu ich podejrzenia, rozpoznania i stwierdzenia oraz podmioty właściwe do tych spraw określa rozporządzenie Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych (Dz. U., nr 105, poz. 869).
W załączniku do niego wykazano choroby, które są uznawane za zawodowe i okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów upoważnia do ich rozpoznania - pomimo wcześniejszego zakończenia tzw. narażenia zawodowego.

RODZAJE ŚWIADCZEŃ

1. Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia:

* zasiłek chorobowy;

* świadczenie rehabilitacyjne;

* zasiłek wyrównawczy;

* jednorazowe odszkodowanie;

* renta z tytułu niezdolności do pracy - w tym także szkoleniowa;

* renta rodzinna oraz dodatek do niej dla sieroty zupełnej;

* dodatek pielęgnacyjny;

* pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne - w zakresie określonym przepisami.

UWAGA
Świadczenia te nie wyczerpują listy możliwych roszczeń związanych ze skutkami wypadków przy pracy.

2. Zainteresowany może domagać się - na drodze cywilnoprawnej - naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Może mu być przyznana:

* stosowna suma na leczenie, przygotowanie do nowego zawodu - jeśli stał się inwalidą;

* renta - na przykład w przypadku całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, wzrostu potrzeb życiowych;

* odpowiednia suma - tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

WAŻNE
Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują również roszczenia, z jakimi mogą występować inne osoby - w tym rodzina zmarłego poszkodowanego.

3. W sytuacji, gdy na zmarłym ciążył obowiązek alimentacyjny, zainteresowana osoba może żądać od zobowiązanego naprawienia szkody - czyli renty do czasu zakończenia tego obowiązku. Mogą jej się domagać również osoby, którym zmarły dostarczał środków utrzymania.

UWAGA
Sąd może też przyznać członkom najbliższej rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

KIEDY NIC NIE DOSTANIEMY

1. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez niego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia - spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

2. Świadczenia nie przysługują również ubezpieczonemu, który w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających czy substancji psychotropowych w znacznym stopniu przyczynił się do spowodowania wypadku.

UWAGA
Ale ta zasada nie dotyczy członków rodziny ubezpieczonego. Nawet w takich przypadkach zachowują oni prawo do świadczeń określonych w ustawie wypadkowej.

GDY BYŁY ZALEGŁOŚCI

1. Osobom:

* prowadzącym pozarolniczą działalność i z nimi współpracującym;

* duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia; oraz

* członkom ich rodzin

- opisane świadczenia nie przysługują, jeśli w dniu wypadku lub złożenia wniosku o ich przyznanie z tytułu choroby zawodowej mieli zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 zł. Ta reguła obowiązuje do czasu spłaty całości zadłużenia.

2. Prawo do: * zasiłku chorobowego * świadczenia rehabilitacyjnego * jednorazowego odszkodowania * świadczeń na pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne - przedawnia się, jeżeli zadłużenie wobec ZUS nie zostanie uregulowane w ciągu sześciu miesięcy od dnia wypadku lub złożenia wniosku o przyznanie tych świadczeń z tytułu choroby zawodowej.

Oferty pracy z Twojego regionu