Rodzaje orzeczeń o niepełnosprawności

Na początek trzeba zaznaczyć, że istnieją dwa - odrębne - systemy orzekania o niepełnosprawności:

• do celów rentowych: dotyczy orzekania o zdolności do zatrudnienia bądź jej braku - badania odbywają się w trakcie posiedzeń komisji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) oraz komisji lekarskich podległych Ministerstwu Obrony Narodowej (MON) lub Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA);
• niezwiązany z rentą: dotyczy orzekania o niepełnosprawności i jej stopniu oraz o wskazaniach do ulg i uprawnień - badania odbywają się w trakcie komisji powiatowego/wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności. I dziś właśnie tym system się zajmiemy.

Czym jest niepełnosprawność?

1. Oznacza naruszenie sprawności organizmu z:

* jednoczesną niezdolnością do pracy; albo

* zdolnością do zatrudnienia jedynie w warunkach pracy chronionej lub powodującą w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy;

- przy czym niepełnosprawny wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy osoby drugiej w związku ze swoją niezdolnością do samodzielnej egzystencji oraz czasowej lub częściowej pomocy innych, aby mógł pełnić swoje role społeczne (pracować, zajmować się domem itp.).

ZAPAMIĘTAJ
Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

2. Naruszenie sprawności organizmu uważa się za:

• trwałe (stałe) - jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy;
• okresowe - jeżeli według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia.

3. Prawnym potwierdzeniem niepełnosprawności, pozwalającym na formalne zaliczenie do grona takich osób, są orzeczenia o:

• stopniu niepełnosprawności - dotyczy osób powyżej 16. roku życia;
• niepełnosprawności - dotyczy dzieci;
• wskazaniach do ulg i uprawnień.

Poniżej szczegółowo opisujemy rodzaje orzeczeń.

Stopień niepełnosprawności

Jak sama nazwa wskazuje: orzeczenie przewiduje przypisanie stałe lub czasowe niepełnosprawności do określonego stopnia. I tak może on być:

• znaczny;
• umiarkowany;
• lekki.

I Znaczny stopień niepełnosprawności

Zalicza się do niego osoby z naruszoną sprawnością organizmu, które są:

* niezdolne do pracy; albo

* zdolne jedynie w warunkach pracy chronionej.

Te osoby - zarówno z pierwszej, jak i z drugiej grupy - muszą jednocześnie wymagać stałej lub długotrwałej opieki oraz pomocy innych. Dlatego, że w związku ze swoją niezdolnością do samodzielnej egzystencji, nie są w stanie pełnić ról społecznych.

ZAPAMIĘTAJ
Zaliczenie do znacznego stopnia niepełnosprawności możliwe jest, gdy u danej osoby występują jednocześnie ograniczenia w wykonywaniu zatrudnienia oraz konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy.

II Umiarkowany stopień niepełnosprawności

Do niego mogą być zaliczone trzy grupy osób:

* niezdolne do pracy;

* zdolne jedynie w warunkach pracy chronionej;

* wymagające czasowej lub częściowej pomocy innych w celu pełnienia ról społecznych.

III Lekki stopień niepełnosprawności

Zaliczamy do niego osoby o naruszonej sprawności organizmu:

* powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy (w porównaniu do tej, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną);

*mające ograniczenia w pełnieniu ról społecznych - dające się wyrównać przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub techniczne.

UWAGA
Osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mogą zatrudnić się u pracodawcy, który nie zapewnia warunków pracy chronionej. Jest to możliwe w przypadkach przystosowania stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej (potwierdzonego pozytywną opinią inspekcji pracy) oraz zatrudnienia w formie telepracy.

Orzeczenie o niepełnosprawności

1. Zespół wydaje je osobie, która nie ukończyła 16. roku życia - na wniosek wniesiony przez przedstawiciela ustawowego dziecka.

2. Niepełnosprawność określa się na czas określony - jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 16. roku życia. Potem można złożyć wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

3. Dziecko zaliczane jest do osób niepełnosprawnych, jeżeli ma naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy z powodu:

* wady wrodzonej;

* długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu;

- które skutkują koniecznością zapewnienia całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych (w sposób przewyższający wsparcie potrzebne innym dzieciom w tym wieku).

Wskazania do ulg i uprawnień

1. Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień zespół orzekający wydaje osobie, która ukończyła 16. rok życia i posiada jedno z następujących orzeczeń:

* ważne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS-u o: * całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji * całkowitej niezdolności do pracy * częściowej niezdolności do pracy;

* ważne orzeczenie organu rentowego (ZUS, MSWiA, MON) - wydane przed 1 stycznia 1998 roku - o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów;

* ważne orzeczenie KRUS-u - wydane przed 1 stycznia 1998 roku - o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

2. Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień wydaje się do czasu upływu ważności wyżej wymienionego orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy ( art. 5 i 62 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych).

UWAGA
Orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień mogą być wydane jedynie po zbadaniu osoby przez lekarza - członka składu orzekającego. Od wydanego w tym trybie orzeczenia nie można się odwołać.

Tu są przepisy

Zasady orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności oraz kryteria kwalifikowania do stopni niepełnosprawności regulują:

* ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721z późn. zm.);

* rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. nr 139, poz. 1328 z późn. zm.);

* rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16. roku życia (Dz. U. nr 17, poz. 162 z późn, zm).

Oferty pracy z Twojego regionu