Za niegodziwe zachowanie można nie otrzymać spadku. Poradnik spadkowy

Wydziedziczenie jest niczym innym jak pozbawieniem prawa do zachowku. Musi jednak być ono podparte określonymi przesłankami i nie ma tu dużej dowolności. Samo pozbawienie udziału w spadku (poprzez nie powołanie w testamencie) nie jest wydziedziczeniem. Wydziedziczenie wymaga oddzielnego oświadczenia w testamencie.
Aby pozbawić bliskiego krewnego prawa do zachowku należy go wydziedziczyć. Przypomnijmy, że zachowek przysługuje, małżonkowi i dzieciom, lub małżonkowi i rodzicom - jeśli zmarły nie miał dzieci. Rodzeństwo spadkodawcy nie ma prawa do zachowku. Wydziedziczone mogą być osoby uprawnione do zachowku, o ile zajdą pewne okoliczności.

Gdy jest hazardzistą

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych (dzieci, wnuki), małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczyć) jeżeli: wbrew woli spadkodawcy postępują uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Dotyczy to sytuacji, w których pomimo ingerencji spadkodawcy, jego przyszły spadkobierca zachowuje się niezgodnie z przyjętymi w społeczeństwie zasadami. Przykładowo: jego źródłem utrzymania jest działalność przestępcza, jest rozrzutny, jest hazardzistą, jest uzależniony od alkoholu, narkotyków, uchyla się od pracy zarobkowej i żyje na cudzy koszt (np. wyłudza zasiłek).
Przy czym ważne jest to, aby pomimo nacisków spadkodawcy, działalność spadkobiercy była ciągła i stała.

Gdy dopuścił się przestępstwa

Można również wydziedziczyć spadkobiercę, który dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci. Przepisy przewidują tutaj dwie sytuacje, będące podstawą do wydziedziczenia :
- przestępstwo umyślne - może dotyczyć zarówno osoby spadkodawcy jak i osób mu bliskich (innych członków rodziny, jak i np. konkubenta). Przestępstwo powinno być potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu - choć nie zawsze, np. w sytuacjach stwierdzenia winy, lecz odstąpienia od ukarania np. w wyniku przedawnienia.
- obraza czci - nie musi być karana, bardziej chodzi tu o wystąpienia publiczne i pewne zachowania - obrazę słowną, lub czynem.
Ponadto, przyczyną wydziedziczenia jest uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych. Nie płacenie alimentów, czy też nie pomaganie najbliższym w chorobie.

Podstawa prawna
* Księga czwarta Kodeksu cywilnego - Spadki, art. 922 i kolejne Kodeksu cywilnego

Ważne
 Wydziedziczenie może zostać odwołane poprzez sporządzenie nowego testamentu albo poprzez stosowną jego zmianę.

Rys. Tomasz Wilczkiewicz