Przedstawiamy przepisy na dania wielkanocne

W dzień wielkanocny raz tylko palą w piecu i kominie, a to aby ugotować obiad, złożony powszechnie z barszczu na szynkowej wodzie - napisał o najważniejszym posiłku, którym od wieków był żurek. Żur zawsze gotowano na zakwasie
i wywarach mięsnych. Najlepszy żurek wychodził na rosole z wielkanocnej szynki.

Z czasem gotowano żurek na wywarze z włoszczyzny (bez kapusty), wiejskiej kiełbasie, białej kiełbasie i żeberkach, wędzonym boczku. Ale tajemnica żurku tkwiła w dodatkach i tu każda gospodyni miała swoje sekrety. Żurkowi dobrze robiły suszone grzybki, szczypta majeranku, parę łyżek wiejskiej śmietany i starte wiórki chrzanu. Według wierzeń, świąteczny chrzan przynosił domowi szczęście i zdrowie. I choć w poszczególnych regionach Polski potrawy były odmienne, to wspólna była serdeczność i radość ze Zmartwychwstania. W świętach Wielkiej Nocy kryje się bowiem tęsknota za pogodą domu, dostatkiem
i zdrowiem.

Świąteczna babka drożdżowa
Składniki:50 dag mąki pszennej, 15 dag cukru, 1 szklanka mleka, 8 żółtek, 5 dag drożdży, 10 dag masła,
skórka otarta z jednej cytryny, 5 dag rodzynek, szczypta soli.
Wykonanie:Jedną dużą formę do pieczenia lub dwie małe keksówki wysmarować masłem i wysypać mąką. Rodzynki umyć, sparzyć i osączyć. Mąkę przesiać do miski. Z 10 dag mąki, letniego mleka i drożdży zrobić rozczyn i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Żółtka utrzeć z cukrem na pulchną masę i dodać do miski z mąką. Wlać wyrośnięty rozczyn, wsypać szczyptę soli i skórkę otartą ze sparzonej cytryny i wyrabiać ciasto 20 min. Następnie dodać roztopione masło i rodzynki. Wyrabiać kolejne 15-20 min.

Ciasto włożyć do formy do jednej trzeciej wysokości, przykryć ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Gdy forma jest prawie pełna, wstawić ciasto do piekarnika zagrzanego do temperatury 180° C. Piec około 40 min. Następnie ciasto lekko schłodzić i ostrożnie wyjąć z formy. Gorące ciasto posypać cukrem pudrem lub gdy ostygnie polukrować.

Do pieczenia tego ciasta najlepiej jest użyć formy w kształcie babki. Świąteczna babka drożdżowa

Sękacz z tortownicy
Składniki: 25 dag masła, 1 szklanka cukru, trzy czwarte szklanki mąki krupczatki, pół szklanki mąki ziemniaczanej, 6 jajek, 5 dag zmielonych migdałów, 1 łyżka rumu, pół laski wanilii lub 1 esencja waniliowa. Do wysmarowania tortownicy: 1 łyżka masła.

Wykonanie: Masło utrzeć z cukrem na krem. Wciąż ucierając dodawać po jednym żółtku, rum, migdały, rozdrobnioną wanilię i oba rodzaje mąki. Z białek ubić sztywną pianę i delikatnie wymieszać z ciastem. Tortownicę średnicy 23 cm wysmarować masłem, na jej dnie równo rozprowadzić 2 łyżki ciasta, wstawić do piekarnika nagrzanego do temperatury 200°C i piec 5 min. Gdy ciasto lekko się zrumieni, tortownicę wyjąć. Na upieczonej warstwie sękacza rozprowadzić kolejne 2 łyżki ciasta i znowu tortownicę wstawić na 5 min do piekarnika. czynność tę powtarzać do zużycia ciasta.

Upieczony i całkowicie ostudzony sękacz wyjąć z tortownicy i posypać cukrem pudrem lub lepiej polukrować.

Wielkanocne zajączki i kaczuszki
Składniki: 2 szklanki mąki, 20 dag masła, 2 żółtka, 10 dag cukru, cukier waniliowy, tłuszcz do posmarowania formy.

Dekoracja: 20 dag cukru pudru, garść drobnych groszków, kolorowy maczek do dekoracji.
Wykonanie: Z mąki, żółtek, masła, cukru i cukru waniliowego przygotować kruche ciasto. Zawinąć je w folię i włożyć na godzinę do lodówki. Rozwałkować na placek grubości pół centymetra. Foremkami (lub za pomocą szablonu z pergaminu) wycinać zwierzątka. Ułożyć na blaszce wysmarowanej tłuszczem i piec 15-20 minut w temperaturze 200°C. Cukier puder utrzeć z 2 niepełnymi łyżkami wody na gęstą masę, posmarować nią ogonki i skrzydełka kaczuszek oraz uszy, ogonki i łapy zajączków. Udekorować maczkiem, przykleić lukrem oczy z groszków.

W Wielkopolsce klasyczny. Na Lubelszczyźnie i w Galicji z białym serem podsuszanym w piecu. A górale warzyli żur na serwatce. I robili zupę oscypkową. Pamiętajcie, że smak żurku zależy od domowego zakwasu. Dobrej wiejskiej kiełbasy. I leśnych grzybów

Jak zrobić klasyczny żurek polski?
Składniki: 3 szklanki ukiszonego żuru, 40 dag białej kiełbasy, 10 dag wędzonego boczku, 1 cebula, 2 ząbki czosnku, 3 suszone grzyby, 3 jajka ugotowane na twardo, 2/3 szklanki śmietany 18-procentowej, 2 łyżeczki majeranku, pół łyżeczki kminku, czarny pieprz, sól.

Wykonanie: Grzyby umyć i moczyć w wodzie 20 min. Kiełbasę kilkakrotnie nakłuć widelcem. Cebulę obrać i przekroić na cztery części. Czosnek obrać i zgnieść w prasce.
Cebulę, grzyby i czosnek zalać 3 szklankami wody, zagotować, włożyć kiełbasę oraz boczek i gotować na małym ogniu około 40 minut. Kiełbasę, boczek i grzyby wyjąć z wywaru.
Kiełbasę pokroić w plasterki, boczek w kostkę, a grzyby w paski. Do wywaru wlać żur, dodać majeranek, kminek, pieprz i sól oraz kiełbasę, boczek i grzyby. Żurek zagotować, a następnie zdjąć z ognia i połączyć ze śmietaną. Jajka pokroić na cząstki, rozłożyć na talerze i zalać zupą.

Smak żurku bardzo podnosi dodanie na końcu 1-2 łyżek startego chrzanu. Żurek z białym serem

Składniki: 25 dag karkówki, 25 dag białej kiełbasy, 2 szklanki zakwasu, 5 szklanek wody,
1 pęczek włoszczyzny, 5 jaj, 25 dag twardego białego sera, 1 szklanka śmietany, 3 ząbki czosnku, sól, pieprz, kawałek korzenia chrzanu.
Wykonanie: Gomółkę białego sera natrzeć solą i mielonym kminkiem. Odstawić w suche miejsce na 2 dni. Ugotować wywar z mięsa, kiełbasy, włoszczyzny i wody. Odcedzić, doprawić solą, pieprzem i roztartym czosnkiem. Dodać zakwas, zagotować. Mięso i kiełbasę pokroić w kostkę, jajka na twardo na połówki. Wrzucić do żurku. Wlać pachnący żurek do talerzy, dodać kostki sera i wiórki chrzanowe.

Zupa oscypkowa
Składniki: 10 łyżek grubo startego oscypka, 2 żółtka, 2 cebule, 40 dag tłuszczu, 20 dag chleba, 1 l bulionu warzywnego, sól.
Wykonanie: W kociołku rozpuścić tłuszcz, wrzucić bardzo drobno posiekaną cebulę, odsmażyć, wrzucić chleb pokrojony w kostkę i przyrumienić z cebulą. Zalać bulionem. Niech sobie pobulgoce w garnku. Po kwadransie wsypać oscypek i wlać rozmieszane żółtka. Można doprawić gałką muszkatołową.
Składniki: 2 łyżki świeżo startego chrzanu, 5 szklanek bulionu, 1 szklanka śmietany 18-procentowej, 1 łyżka masła, 1 łyżka mąki pszennej, 1 łyżeczka soku z cytryny, pół łyżeczki
cukru, sól.
Wykonanie: Chrzan wyłożyć na gęste sito, sparzyć wrzątkiem i odcedzić. Masło rozgrzać, dodać chrzan i dusić na małym ogniu 2-3 min. Połączyć z bulionem i zagotować. Śmietanę roztrzepać z mąką, rozprowadzić kilkoma łyżkami zupy i wlać do garnka. Zagotować, przyprawić sokiem z cytryny, cukrem i solą.

Barszcz biały
Włoszczyznę i kości wieprzowe ugotować razem, dodając 2-3 grzybki suszone, listek
bobkowy, ziele angielskie i 1 niedużą cebulę. Odcedzić, włożyć kawałek dobrej kiełbasy, nieduży kawałek boczku wędzonego, 2-3 ząbki czosnku i zagotować. Wyjąć czosnek, kiełbasę i boczek. Pokroić w paski grzybki. Do tego wywaru wlać pół litra ukiszonego barszczu. Przyprawić majerankiem, dodać śmietany wedle uznania. Do miski wkroić ugotowaną kiełbasę i boczek, dodać pokrojone jaja - po
jednym na osobę, można trochę pieczonych okrawków dodać. Zupę wlać do wazy. Tak podawać.

Bardzo popularna na Podlasiu oraz nad Bugiem. Od klasycznego żurku różni się tym, że pływają w niej ziemniaki, marchewka, pietruszka czy seler i dużo leśnych grzybów
Składniki: 1 kg ziemniaków, 1 szklanki wywaru z szynki, 1 szklanka wywaru z białej kiełbasy, 15 dag wędzonego boczku, 15 dag wiejskiej kiełbasy, włoszczyzna (bez kapusty), 1 łyżka oleju, 2 duże cebule, 6 ząbków czosnku, 6 suszonych prawdziwków, butelka białego barszczu, majeranek, pieprz, sól, świeży korzeń chrzanu.
Wykonanie: W wywarze z szynki i białej kiełbasy ugotować ziemniaki. Grzyby namoczone na noc pokroić. Włoszczyznę obrać i razem z grzybami dodać do gotujących się ziemniaków. Na patelni zrumienić cebulę pokrojoną w kostkę. Dodać pokrojony boczek i kiełbasę. Podsmażyć.
Dodać do ziemniaków, wlać biały barszcz, zagotować. Przyprawić solą, pieprzem, majerankiem i zmiażdżonym czosnkiem. Na sam koniec nastrugać świeżego
chrzanu.

Makłowicz radzi
Na wielkanocnym stole powinny się pojawić trzy rzeczy: babka piaskowa, mazurek i jajka.
Do tego dobra kiełbasa i przyzwoita szynka Szynka musi być z jednego kawałka, ze skórą i warstwą tłuszczu, bo wtedy mamy gwarancję, że nie zmontowano jej z kilku kawałków, pompując ją wodą zwiększającą masę.
Święta to czas, w którym na stole powinny pojawić się dobre wędliny domowe. A nie takie, które na co dzień kupuje się w sklepach. Pełne konserwantów. Oraz wielkanocne jajka.
Zapomnianym sposobem są jajka gotowane w koszulkach. Jajka wybija się do zakwaszonej octem winnym wody i gotuje dopóki białko się nie zetnie. Do tego dowolne sosy. A jajek na twardo się brzydzę!

Sekrety domowego masła
Okazuje się, że zrobienie masła w domu jest bardzo proste. Należy kupić 4 małe opakowania dobrej śmietany. Wrzucić do malaksera. Włączyć na klika minut. Odlać maślankę, z której można zrobić zalewajkę. Posolić. Uformować osełki. Włożyć do naczynia. Zalać zimną wodą. Przy dobrym malakserze masło robi się kilka minut. Na 30 sekund przed końcem można dodać 3 ząbki czosnku.
Do malaksera można wrzucić trochę dobrego tłustego sera. Wtedy masełko czosnkowe będzie lepsze. Czy to się opłaca? 1 opakowanie śmietany kosztuje 1,70 zł. Za 4 zapłacimy 6,80 zł.
Z tej ilości wyjdzie 1,5 kostki masła. Dużo? Chyba nie, bo mamy 100 proc. masła w maśle. W kostce masła sklepowego za 4 złote jest co najwyżej połowa masła. Reszta to dodatki i niezdrowe tłuszcze.

Adżyka
Cudowny ostry sos do mięs. Bardzo uniwersalny. I smakowity. Warto zrobić go więcej. Będzie jak znalazł na po świętach. Składniki: 2 kg pomidorów, 2 główki czosnku, 2 ostre czerwone papryki, 10 słodkich papryk, szklanka cukru, 2 łyżki soli, 2 łyżki oleju, 1 łyżka 10%
octu.

Wykonanie: Pomidory oczyścić z pestek. Paprykę zemleć w maszynce. Dodać sól, cukier, olej. Gotować 20 minut na wolnym ogniu, dodać roztarty czosnek z octem, gotować 10 minut.
Wlać do wyparzonych słoiczków. Zapasteryzować.

Pogrzeb żuru
W dawnej Polsce w Wieki Piątek młodzież dworska i miejska urządzała pogrzeb żuru i wieszanie śledzia. Wznoszono przy tym okrzyki "Żur do lasu, mięso do wsi". Gliniany gar z żurem z rozmachem tłuczono, natomiast śledzia wieszano na gałęzi. Na śniadanie wielkanocne podawano żur, do którego wrzucano co się da. Po kawałku każdej wędliny, jajka, boczek i dużo wiejskiej kiełbasy. Do zupy skrobano chrzan i kruszone pajdy chleba. Taki żur jadano tylko raz w roku.

Zrób sobie w domu świąteczny chleb
Legenda mówi, że zakwas wynaleziono w Egipcie. Niewolnica zapomniała o pozostawionej na słońcu papce zbożowej, którą przygotowała sobie na pieczenie placków. Przestraszyła się, kiedy zobaczyła, że ciasto sfermentowało. W obawie, żeby nikt nie posądził jej o marnotrawstwo - upiekła placki. Podczas pieczenia zobaczyła, że niespodziewanie urosły.

Tak powstał zakwas
Co to jest zakwas? To mieszanka mąki z wodą. Zostawiona w cieple fermentuje. Zakwas służy do zakwaszania i spulchniania ciasta. Z pomocą zakwasu zaczyna się pieczenie chleba. Od słowa zaczyniać wziął się zaczyn. Piekarze używają terminu zakwas. Z czasem do pieczenia chleba zaczęto używać drożdży. Dziś zakwasu używa się przede wszystkim do chleba żytniego.

Robimy zakwas
Składniki: 2 szklanki żuru z butelki, 3 szklanki żytniej mąki razowej. Wykonanie: Mieszamy żurek z mąką, zagniatamy. Powstałą papkę odstawiamy w ciepłe miejsce na 16 godzin. Zakwas zacznie fermentować. Robimy ciasto na chleb

Składniki: 3,5 szklanki mąki żytniej razowej, 2 szklanki ciepłej przegotowanej wody, 1 płaska łyżeczka soli i zrobiony wcześniej zakwas.
Wykonanie: Do dużej miski wsypać mąkę, dodać wodę, wymieszać. Dodać zakwas. Posolić. Wyrabiać 40 minut. Ręcznie. Nakryć ciasto lnianą ściereczką i zostawić w cieple na 20 minut, żeby wyrosło. Podzielić na porcje. I włożyć do foremek keksowych. Do 2/3 wysokości.
Foremki zostawić w ciepłym miejscu.

Do upieczenia chleba w domu potrzebny jest piekarnik, który osiąga temperaturę 240 stopni Celsjusza. Zanim włożycie chleby do piekarnika, trzeba go rozgrzać, ile się da. Przed włożeniem chlebów należy je posmarować z wierzchu wodą. Wstawić do piekarnika. Po 30 minutach obniżacie temperaturę do 220 stopni Celsjusza. Pieczecie 40 minut.
Jak sprawdzić, czy chleb się upiekł?
Wyjąć z formy i zapukać w spód. Jeśli będzie słychać pukanie, chleb jest upieczony. Jeśli nie, chleb trzeba włożyć do piekarnika i dopiec. Warto pamiętać, że własnoręcznie upieczony chleb przynosi szczęście na cały rok.

Wielkanocna kuchnia regionalna
Podróż przez krainę regionalnych smaków może być inspiracją do poszukiwań. I odświeżenia świątecznego menu. Oto kilka regionalnych potraw, które pozwolą wzbogacić świąteczny stół. Koniec postu witano w dawnej Polsce z entuzjazmem. XVII-wieczni mistrzowie kuchni potrafili z postnych potraw wydobyć kunsztowny smak

Ozdobą świątecznego stołu były ryby gotowane w egzotycznych korzeniach. W Wielkim Tygodniu kucharze potrafili podawać do ryb mięsne sosy. Najwięksi grzesznicy potrafili używać do potraw słoniny. Tak próbowano ominąć post. Jedną z najsławniejszych postnych potraw był ogon bobra. Podawano go ze specjalnie przyrządzoną fasolą. Ponieważ jako żywo przypominał rybi, uznano, że pasuje do menu umartwiającego się chrześcijanina. Na staropolskim stole królowały ryby, wędzone szynki, pasztety i kiełbasy. Przewaga zimnych potraw była druzgocąca.

Żur owsiany z Galicji
Robiono na zakwasie owsianym. Dlaczego? Wierzono, że wywar o owsa dodaje sił, zwalcza choroby. - Koń na owsie chodzi, człowiek pójdzie też - mawiali gospodarze z Podkarpacia.
Składniki: 50 dag kości, 25 dag włoszczyzny, 3 ząbki czosnku, 1 szklanka śmietany, 1 łyżka mąki, sól, pieprz ziołowy.
Wykonanie: Zrobić zakwas. Do 1 szklanki razowej mąki owsianej dodać 3 szklanki przegotowanej wody, skórkę z chleba razowego, 3 ząbki czosnku, 1 łyżkę soli. Wszystko połączyć, postawić do ukiszenia w ciepłym miejscu na tydzień. Sporządzić wywar z kości i jarzyn, dodać 2 szklanki zakwasu, czosnek, sól, pieprz ziołowy. Można dodać śmietanę połączoną z łyżką mąki pszennej.

Gomółki do koszyczka
Też z Podkarpacia. Już w XIX wieku przygotowywano na Podkarpaciu gomółki z sera. Po zebraniu śmietany garnek z mlekiem kwaśniał przy ciepłym piecu. Po przelaniu do lnianego woreczka i odciśnięciu serwatki - zawartość woreczka wędrowała do donicy. Tam urabiano ser z solą i pieprzem, dodawano także miętę lub kminek. Żeby ser był bardziej syty, gospodynie dodawały żółtka. Z tak przygotowanej masy ręcznie formowano serowe gałki.
Na deseczkach wędrowały do chlebowego pieca. Podsuszone były wielkim przysmakiem. W Wielką Sobotę zanoszono je do kościoła. Potem ozdabiały wielkanocny stół razem z jajami, kiełbasą i chrzanem.

Kulebiaki z Podlasia, pierogi z duszoj znad Buga
Na wielkanocnym stole nie mogło zabraknąć kulebiaków lub podobnych do nich kibinów.
Składniki:1 kg mąki, 1 szklanka śmietany, 1 kostka masła, 2 jajka, szczypta soli, szczypta cukru.
Farsz: 1 kg kapusty kiszonej, 4 cebule, 10 dag namoczonych na noc grzybów, czosnek, przyprawy.
Wykonanie: Podgotowaną kapustę zmielić w maszynce razem z cebulą, dodać przyprawy, czosnek. Ciasto wyrobić i rozwałkować (jak na pierogi), wycinać formy okrągłe i nakładać farsz, zawijać jak pierogi. Piec w piekarniku około 45 minut.

Za Włodawą, na Kresach lubelskich - zachował się przepis na pierogi z duszoj. W miejscowości Korolówka ciasto robi się tak, jak na kibiny. Bardzo ciekawy jest farsz.
Po ugotowaniu fasoli miele się ją z pszenicą i makiem, doprawia tak, żeby było zarówno słodkie, jak i pikantne. Pierogi z duszoj piecze się na rumiano. Podaje na gorąco i na zimno.

Szynka z Wielkopolski
Do wielkanocnego śniadania zasiadano w Wielkopolsce z powagą i godnością. Śniadanie zaczynało się od kromki suchego chleba z solą, po której pito kawę. W kawie maczano kawałki słodkiego placka. Następnie spożywano szynkę z oliwą i octem, wędliny, jaja oraz inne świąteczne potrawy. Zamiast dzielenia się święconym jajkiem, na początku śniadania raczono się chrzanem.

Regionalnej kuchni zawsze towarzyszyły obrzędy. W Wielkopolsce popularna była przywoływka, czyli publiczne wygłaszanie rymowanych pochwał na cześć dziewcząt
mieszkających we wsi. Najczęściej z dachu stodoły, słupa lub innego wysokiego
obiektu.

W królestwie jajek i chrzanu
Dzielimy się jajkiem jak opłatkiem. Dlaczego? Jajko jest zarodkiem nowego życia. Początkiem życiowych zmian. Jest też symbolem wieczności, nieśmiertelności i nieprzemijalności człowieka

Jajko jest symbolem Wielkiej Nocy. I wiary, że tak jak Chrystus pokonał śmierć, tak i my ją pokonamy. Nic dziwnego, że Polacy nie wyobrażają sobie świąt bez jajek na twardo.
Jajka w staropolskiej kuchni Warto zajrzeć przed świętami do starych książek kucharskich, bo można znaleźć tam prawdziwe cymesy. Jak ten przepis: Przy święconem na Wielkanoc jaja wielką grają rolę. Kładą je zwykle na wodę, w której się szynka obgotowywa. Tłuszcz tejże przenika je, przez co są smaczniejsze jak w prostej gotowane wodzie. Przez dziesięć minut się je w niej trzyma na wielkim ogniu, wyjmując do zimnej rzuca wody, aby łatwiej skorupa z nich odeszła. Jaja twarde służą do sałat, do sosów tatarskich i innych przypraw; są w ogólności niezdrowe.

Można też zrobić jajka w majonezie. Po staropolsku. Jak? Ugotować jajka na twardo, obrać i przekroić na połówki. Posolić i popieprzyć. Maczać każdą połówkę w sosie majonezowym i układać na półmisku. Przybrać kaparami, pokrojonymi w paski piklami i grzybkami. Obłożyć zieloną sałatą.

Składniki: 8 jajek, 1 łyżka masła, natka pietruszki, koperek, sól, pieprz, bułka tarta. Wykonanie: 1 jajko odłożyć, resztę ugotować na twardo. Przekroić ostrym nożem na pół. Jajka wybrać ze skorupek i drobno posiekać. W rondelku rozpuścić masło, dodać posiekane jajka, sól, natkę pietruszki i koperek. Do tego trochę pieprzu i bułki tartej. Wymieszać z surowym jajkiem. Podsmażyć. Napełnić farszem skorupki, posypać tartą bułką. Zapiec w piekarniku na złoty kolor. Jajka faszerowane łososiem lub makrelą
Składniki: 5 jajek, 5 dag wędzonego łososia lub makreli, 2 łyżki masła, 1 łyżeczka musztardy, 1 łyżka soku z cytryny, 2 łyżki koperku, sól, pieprz czarny mielony.
Do przybrania: plasterki cytryny, gałązki koperku.

Wykonanie: Jajka ugotować na twardo, ostudzić, obrać, przekroić na pół i wyjąć żółtka. Masło, musztardę, żółtka, sok z cytryny i koperek utrzeć na gładką masę. Doprawić solą oraz pieprzem i przełożyć do szprycy. Do każdej połówki jajka włożyć mały plasterek ryby tak, aby zostało wgłębienie. We wgłębienie wycisnąć rozetkę z masy żółtkowej. Jajka ułożyć na półmisku, przybrać ćwiartką plasterka cytryny i koperkiem.

Chrzan polski
Składniki: 6 łyżek utartego chrzanu, 2 ząbki czosnku, 1 kwaśne jabłko, sok z 1 cytryny, kwaśna śmietana, 1 ugotowane żółtko, sól
Wykonanie: Czosnek obrać i rozetrzeć z solą i żółtkiem. Dodać pozostałe składniki.
Utrzeć na gładką masę. Pyszny do jajek na twardo. Nabiera smaku na drugi dzień. Polski chrzan to podstawa. Możecie go urozmaicać na różne sposoby.

Z kurkumą
Składniki: 50 dag korzeni chrzanu, 1 szklanka białego octu winnego, 2 szklanki cukru, pół łyżeczki kurkumy, 1 opakowanie mieszanki żelującej do dżemów, pół łyżeczki soli. Wykonanie: Chrzan obrać, zetrzeć na tarce. Zmiksować z octem, wymieszać z cukrem, kurkumą i solą, odstawić na pół godziny. Podgrzewać 20 minut na bardzo małym ogniu. Mieszać, aż na powierzchni ukażą się bąbelki. Zdjąć z ognia, dodać środek żelujący, wymieszać. Napełnić słoiczki.

Chrzan z borówkami
Składniki: 5 dag korzenia chrzanu, 20 dag dżemu z borówek, 3 łyżki czerwonego wytrawnego wina, 1 łyżka soku z cytryny, 1 łyżeczka cukru, sól.
Wykonanie: Chrzan umyć, obrać, opłukać, zetrzeć na tarce o drobnych oczkach. Sparzyć niewielką ilością wrzątku. Wymieszać z dżemem borówkowym. Dodać wino, doprawić solą, cukrem i sokiem z cytryny. Dokładnie wymieszać i wstawić do lodówki na 2 godziny.

Chrzan z czosnkiem
Składniki: 6 łyżek utartego chrzanu, 12 ząbków czosnku, 1 kwaśne jabłko, sok z 1 cytryny, kwaśna śmietana, 1 ugotowane żółtko, sól.
Wykonanie: Czosnek obrać i rozetrzeć z solą i żółtkiem. Dodać pozostałe składniki. Utrzeć na gładką masę. Według medycyny ludowej, chrzan z czosnkiem to silny lek na wiosenne przesilenie. Zażywany dwa razy dziennie likwidował osłabienie, przeziębienie i dodawał energii.

Chrzanówka
Składniki: 0,25 l spirytusu, 0,5 l przegotowanej wody, 1 korzeń chrzanu długości 15 cm, 1 łyżka miodu lipowego.
Wykonanie: Spirytus zmieszaj z przegotowaną wodą. Korzeń chrzanu delikatnie oskrob i przetnij na pół. Zalej wódką na cztery dni i postaw na słonecznym parapecie. Pamiętaj, żeby zlać nalewkę na piąty dzień i osłodzić podgrzanym miodem. Przefiltrować przez bibułę i podawać po kieliszeczku do obiadu. Chrzanówka poprawia apetyt i odporność, likwiduje skutki przejedzenia.

Co do jajka?
Przede wszystkim chrzan. Ale nie tylko. Jakie zrobić sosy do wielkanocnych jajek? Najlepsze są: tatarski, majonezowy, czosnkowy, chrzanowy, paprykowy, słodko-kwaśny. Jakie farsze? Wędzona ryba, pieczarki z cebulką, sardynki, pomidorowy twarożek, kawior, pikantny krem z awokado, śledzie, kiełki, kapary.

Co się święci
Zwyczaj święcenia pokarmów przywędrował do Polski około XII wieku. Początkowo pokarmy święcono w domach. Należało poświęcić to wszystko, co miało być zjedzone podczas śniadania wielkanocnego. Zamiast koszyczków przygotowywano ogromne kosze z jedzeniem. W późniejszych wiekach pokarmy święcono na powietrzu, pod krzyżami lub na placach. W końcu XVIII wieku święcenie przeniosło się do świątyń i tak jest do dziś. Jaka była symbolika święconki?

Baranek - symbol Chrystusa, Baranka Bożego. W tradycji żydowskiej baranek był zwierzęciem ofiarnym związanym ze świętem Pesach, upamiętniającym ocalenie Izraela od śmierci pierworodnych przez znak uczyniony krwią na progu i odrzwiach domostw. Chrystus, Nowy Baranek, ocali tych, którzy w Niego wierzą.

Jajko - słowiański symbol życia płodności, miłości i siły. Zwyczaj dzielenia się jajkiem jest typowo polskim zwyczajem i w zasadzie nie jest znany w innych krajach. Jajko symbolizuje nowe życie, które obiecuje Chrystus.

Kiełbasa - staropolski przysmak, dawniej rzadko jadany jest znakiem "tego, co najlepsze", znakiem szacunku dla wielkanocnego śniadania.

Sól i chrzan - przyprawy poprawiające smak potraw; sól chroni od zepsucia, a chrzan ma przypominać Mękę Pańską.

Chleb - pierwszy, najważniejszy pokarm człowieka. Owoc ciężkiej pracy, darzona szacunkiem podstawa pożywienia; symbol Ciała Chrystusa.

Medaliony
To jedno z najdelikatniejszych dań na wielkanocny obiad. Polędwicę cielęcą pokroić na plastry grubości palca, lekko pobić tłuczkiem, na brzegach plastrów naciąć. Medaliony natrzeć pieprzem, posolić. Następnie obtoczyć w jajku i bułce. Usmażyć na maśle, tak by były złociste i chrupiące. Medaliony można na koniec posypać startym serem żółtym i zapiec. Pychotka.

Co do ćwikły?
Ćwikła z chrzanem to dodatek do pysznych wędlin i mięs pieczystych. Z miłością i upodobaniem pisał o ćwikle Mikołaj Rej. Do ćwikły warto upiec kilka dobrych mięs. Oto nasze podpowiedzi

Zaczynamy od Reja. I jego oryginalnej pisowni: Nuż ćwikiełki w piec namotawszy a dobrze przypiekszy, nadobnie ochędożyć, w talerzyki nakrajać, także w faseczkę ułożyć, chrzanikiem, co najdrobniej ukrężawszy, przetrząsnąć, bo będzie długo trwała, także koprem włoskim, trochę przetłukszy, przetrząsać, a octem pokrapiać, a solą też trochę przesalać, tedy to jest tak osobny przysmak...bo i rosołek bardzo smaczny, i sama pani ćwikła będzie barzo smaczna i barzo nadobnie pachnęła.

A oto przepis Rejem inspirowany
Składniki: Buraki, chrzan, barszcz kiszony, kminek.
Wykonanie: Ćwikłowe buraczki, najlepiej francuskie długie, upiec, obrać i poszatkować w cienkie plasterki. Zakwasić barszczem, dać kminku i tartego chrzanu, wymieszać. Ćwikłę robi się przynajmniej na dzień przed użyciem.

Cielęcina pieczona
Składniki: 1,5 kg mięsa cielęcego bez kości z udźca, 3 łyżki masła, po 1 łyżeczce rozmarynu i estragonu, sól, pieprz czarny mielony.
Zalewa: 3/4 szklanki białego wytrawnego wina, 2 łyżki oleju, 1 cebula, 2 ząbki czosnku, 1 liść laurowy, 4 goździki, 10 ziaren pieprzu oraz 1 łyżka tymianku.
Wykonanie: Mięso umyć, oczyścić z błon, uformować, ciasno obwiązać białą bawełnianą nicią i ułożyć w kamionkowym naczyniu.

Przygotować zalewę: cebulę obrać i pokroić w plasterki. Czosnek obrać i każdy ząbek naciąć na krzyż. Do wina wlać olej, dodać cebulę, czosnek i przyprawy. Starannie wymieszać. Mięso zalać zalewą i pozostawić w chłodnym miejscu na 12 godz. Co pewien czas przewracać. Następnie osączyć, natrzeć pieprzem oraz solą i oprószyć zmieszanymi ziołami. W naczyniu żaroodpornym stopić 2 łyżki masła, włożyć mięso, polać stopionym pozostałym masłem i piec około 90 min w piekarniku nagrzanym do temperatury 190° C. Po 15 minutach pieczenia polewać porcjami zalewy. Upieczone mięso ostudzić, zdjąć nić, mięso pokroić w cienkie plastry, ułożyć na półmisku i przybrać pokrojoną galaretką z wystudzonego sosu.

Marynowana polędwica
Składniki: Pół kg polędwicy, 2 łyżki oliwy z oliwek. Marynata: 5 pomidorów suszonych z zalewy, 3 posiekane ząbki czosnku, 3 łyżeczki sosu sojowego, 2 łyżki oliwy z oliwek, 2 łyżki octu balsamicznego.
Wykonanie: Polędwicę obsmażyć ze wszystkich stron na ostrym ogniu. Po 5 minutach wstawić do piekarnika. Piec 15 minut. Wyjąć, ostudzić, pokroić na cienkie plastry i włożyć do marynaty na 1 godzinę. Coś wspaniałego.

Jak zrobić białą kiełbasę?
Składniki: Wieprzowina z łopatki 1,5 kilo, wieprzowina z karkówki 1,5 kilo, 7 deko soli, 3 gramów saletry, płaska łyżeczka mielonego pieprzu, 3 ząbki czosnku, 1,5 szklanki wody.
Wykonanie: Mięso pokrajać w bardzo drobną kostkę. Tłustą wieprzowinę jeszcze drobniej. Czosnek rozetrzeć z solą, połączyć mięsa, dodać wodę, dokładnie wymieszać, pod koniec dodać przyprawy i odstawić w chłodne miejsce na kilka godzin. Napełniać kiełbaśnice jak zawsze. Obsuszać jedną dobę, a następnie sparzyć.

Mięska różne pieczone
Przygotować: 1 kg pięknego boczku surowego, 1 kg schabu karkowego, kilka kiełbasek białych. Przygotować słoną zalewę i obszerne naczynie. Kamienna miska będzie idealna do tego celu. Wodę zagotować i zdecydowanie zasolić. Trudno tu mówić o proporcjach. Ma być w smaku naprawdę słona. Dwoiste mięsko natrzeć przyprawami wg uznania (np. majeranek, czosnek, kolendra) i zalać ostudzoną solanką. Sprawdzić czy mięso jest szczelnie zakryte płynem. Zostawić w chłodnym miejscu na 24 godziny. Można przewrócić w międzyczasie jeden raz.

Pieczemy to mięso w rynce ponad godzinę, obkładając dookoła białą kiełbasą i dodając jeszcze dla białej kiełbasy nieco majeranku na wierzch. Od czasu do czasu polewamy tłuszczykiem z pieczenia. Mięsa przechodzą wzajemnie swoimi smakami i zapachami.
Możemy podać je zarówno na ciepło, jak i na zimno. W obu wypadkach są wyśmienite. Chrzan jest tu najlepszym dodatkiem.

Cymesy z Kazimierza
Kawior z jaj**Składniki: 1 kg kurzych wątróbek, 2 łyżki smalcu gęsiego lub kurzego, 8 jaj na twardo, 4 cebule, sól, pieprz. Wykonanie:** Oczyszczone, umyte i osuszone wątróbki upiec w piekarniku. Wystudzić i posiekać. Cebulę zeszklić na tłuszczu i dodać do wątróbki razem z posiekanymi jajkami. Delikatnie wymieszać i dodać przyprawy. Kromki pumpernikla pokroić na 4 części. Na każdą nałożyć "kawioru". Jakie to dobre. Spróbujcie!

Ajercwibel
Składniki: 8 jaj ugotowanych na twardo, 1 posiekana cebula, 1 łyżka roztopionego tłuszczyku gęsiego, sól, biały pieprz.
Wykonanie: Jajka drobno posiekać, dodać cebulę, tłuszczyk gęsi oraz przyprawy. Masa nie powinna się rozpadać. Jeżeli trudno się klei - dodać tłuszczyku. Podawać uformowane w kulę, przybrane pietruszką. Na zielonej sałacie.

Naleśniki ogniste
Kaszkę kukurydzianą wyrobić z mąką, jajkami i wodą. Ciasto odstawić na 30 minut.
Papryczkę chili przekroić wzdłuż, usunąć nasienie, pokroić w krążki. Mięso i chili podsmażyć na łyżce masła. Dodać pomidory, pokrojoną cebulę, wcisnąć czosnek, dusić 10 minut. Przyprawić solą i pieprzem. Dodać pokrojone w plasterki oliwki i ser żółty.
Na maśle usmażyć 8 cienkich naleśników. Do żaroodpornego naczynia przełożyć połowę farszu. Każdy naleśnik posmarować 2 łyżkami farszu mięsnego. Dodać porcje sera i oliwek.
Zawinąć w ruloniki. Przełożyć je do naczynia, posypać resztą sera, zapiekać 15 minut w temperaturze 200 st. C.

Świąteczny obiad
Żeby ustrzec się przed skutkami przejedzenia warto zrobić zupę kminkową, która w cudowny sposób koi nasz żołądek. A wiadomo, że podczas świąt Wielkiej Nocy żołądek jest bardzo obciążony. Co na obiad? Pasztet na początek. Schab przekładany szynką wędzoną. Na deser pikantne naleśniki. Będzie kolorowo

Zaczynamy od zupy kminkowej
Składniki: 3 paczuszki kminku, 1,5 litra bulionu, 1 szklanka mleka, pół szklanki śmietany, 2 żółtka, sól, pieprz.
Wykonanie: Kminek wsypać do garnka zawierającego odrobinę wody, wlać mleko i gotować na wolnym ogniu przez 40 minut. Przecedzić, wywar wlać do innego garnka, dodać bulion, podgrzewać. Podawać z kluseczkami grysikowymi.

Kotlety z szynką i żółtym serem
Składniki: 4 kotlety z mięsa wołowego lub cielęcego, 4 plastry wędzonej szynki, 8 plasterków sera żółtego, sól czosnkowa, pieprz. Na panierkę: 1 jajko, 2 łyżki śmietany, 2 łyżki mąki, 2 łyżki bułki tartej, sól, pieprz.
Wykonanie: Mięso rozbić na cienkie kotlety i natrzeć solą czosnkową i pieprzem. Składać na pół. Wkładać do środka plastry szynki i sera. Śmietanę rozbić z jajkiem. Do mąki dodać sól i pieprz. Kotlety obtaczać w mące, jajku i bułce tartej. Smażyć na złoty kolor. Na koniec położyć na każdym kotlecie żółty ser i zapiec w piekarniku.

Pierś z kaczki
Składniki: 4 piersi z kaczki, 1 szklanka czerwonego wina, po kilka ziaren jałowca, pieprzu, szczypta cynamonu, trawa żubrowa (z butelki z żubrówką).
Wykonanie: Piersi kaczki nakłuwamy i nacieramy solą i pieprzem. Na patelni podgrzewamy przyprawy i zalewamy winem. Dzięki temu aromat ziół szybciej przejdzie do mięsa. Gdy marynata przestygnie, zalewamy nią piersi i odstawiamy na 12 godzin. Obsmażamy mięso na oliwie tak, żeby skórka była złocista i chrupiąca. Skrapiamy spirytusem i zapalamy. Po chwili na patelni powstaje esencjonalny sos, który jest podstawą do dalszej twórczości. Podlewamy bulionem i dusimy mięso do miękkości.

Wyjmujemy piersi i przekładamy w ciepłe miejsce. Do sosu z duszenia możemy dodać sos
sojowy wzbogacony odrobiną Tabasco.

Pasztet staropolski
Karkówkę udusić z boczkiem i kawałkiem dziczyzny w towarzystwie warzyw, grzybów cebuli i przypraw. Podlewać wodą. Gdy mięso będzie niemal rozgotowane, dodać plasterki wątróbki, dusić 5 minut, ostudzić i dodać namoczone bułki. Zawartość garnka przemielić trzy razy, dodać jaja, gałkę, sól, pieprz, dobrze wyrobić. Nasmarować formę tłuszczem, wyłożyć słoniną, napełnić do 2/3, nakryć słoniną i piec godzinę w średnio nagrzanym piekarniku.